Next Generation UE (NGEU) – unijny fundusz odbudowy o wartości 750 miliardów € (w cenach stałych z 2018 roku), na którego uruchomienie wyraziła zgodę 21 lipca 2020 Rada Europejska. Ma na celu wsparcie państw członkowskich dotkniętych pandemią COVID-19. Fundusz NGEU obejmuje lata 2021–2023 i jest powiązany z budżetem UE na lata 2021–2027 (WRF). Kompleksowe pakiety NGEU i WRF osiągną wielkość 1 824,3 mld euro[1]. To sprawia, że jest to największy pakiet stymulacyjny, jaki powstał kiedykolwiek w Europie[2].
Umowa NGEU jest bezprecedensowa w historii UE, ponieważ w jej ramach wyemitowane zostaną europejskie obligacje – mające na celu przyznanie dotacji i pożyczek swoim państwom członkowskim – spłacane dzięki pozyskaniu poprzez podatki bezpośrednie środków własnych, co jest uważane za pierwszy krok w kierunku integracji fiskalnej w Europie[3].
Program | Cel | Wolumen (w mld €) |
---|---|---|
Instrument rozwoju i odporności | Wsparcie zrównoważonych reform i inwestycji w krajach UE poprzez pożyczki (360 mld euro) i dotacje (312,5 mld euro), z naciskiem na odnawialne źródła energii (patrz Europejski Zielony Ład), efektywność energetyczną, elektromobilność, ekspansję łączy szerokopasmowych, cyfryzację administracji, chmurę i edukację cyfrową. Łącznie 37% środków ma zostać przeznaczonych na GreenDeal, a 20% na cyfryzację. | 672,5 |
ReactEU | W ramach tzw. „Inicjatywy Inwestycyjnej” (CRII+) wszystkie niewykorzystane dotychczas środki z Funduszu Spójności mogą zostać uruchomione w sposób niebiurokratyczny „w celu zabezpieczenia miejsc pracy i złagodzenia skutków kryzysu dla gospodarki i społeczeństwa”.
Fundusze są dostarczane przez:
|
47,5 |
Horyzont Europa | Promocja badań, rozwoju i innowacji. | 5,0 |
InvestEU | Promocja inwestycji w UE (następca Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych). | 5,6 |
Rozwój obszarów wiejskich | Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), wspierający strategie i projekty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. | 7,5 |
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji | Promowanie przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu w ramach Europejskiego Zielonego Ładu oraz dywersyfikacja gospodarki i dostosowanie się do zmieniającego się rynku pracy. | 10,0 |
RescEU | Strategiczne zaopatrzenie w sprzęt medyczny taki jak wentylatory i maski ochronne. | 1,9 |
Aby uzyskać dostęp do funduszy, państwa członkowskie musiały do 30 kwietnia 2021 przedstawić Komisji Europejskiej szczegółowe plany, które muszą uzasadniać cele finansowania ochrony środowiska i cyfryzacji[4].
Klucz podziału na poszczególne państwa członkowskie opiera się na danych dotyczących bezrobocia w latach 2021–2022 oraz całkowitej utracie PKB w latach 2020–2022[4].
Porozumienie między przywódcami europejskimi w sprawie „UE nowej generacji” obejmuje również system warunkowości „mający na celu zapewnienie, że po raz pierwszy fundusze UE będą chronione”[5].