Niecierpek nowogwinejski
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Niecierpek nowogwinejski | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Impatiens hawkeri W. Bull. Gard. Chron. ser. 2, 25:760, t. 168. 1886 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Niecierpek nowogwinejski (Impatiens hawkeri) – gatunek rośliny należący do rodziny niecierpkowatych. Pochodzi z Nowej Gwinei i Wysp Salomona[3]. W Polsce jego kultywary i mieszańce są uprawiane jako rośliny ozdobne. Tak jak wszystkie inne gatunki niecierpków jest rośliną autochoryczną – rozsiewa się samoistnie wyrzucając nasiona z dojrzałych owoców na odległość kilku metrów. Reakcję tę ułatwiają bodźce mechaniczne, takie jak podmuch wiatru lub bezpośredni dotyk, stąd nazwa tej rośliny w wielu językach związana jest z niecierpliwością (łac., ang. impatiens, pol. niecierpek).
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Krótka, wzniesiona, rozgałęziająca się i bardzo mięsista.
- Liście
- Pojedyncze, elipsowate, ostro zakończone, ciemnozielone, nagie, drobno ząbkowane.
- Kwiaty
- Mają pięć dużych, błyszczących płatków korony o bardzo intensywnej barwie i kolorach od białego poprzez różowy i pomarańczowo-różowy do jaskrawoczerwonego. Kwiaty mają średnicę do 4–5 cm.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Najczęściej bywa uprawiany na balkonach, na zewnętrznych parapetach okiennych i na werandach w wiszących lub stojących pojemnikach. Może być uprawiany w mieszkaniach jako roślina doniczkowa, nadaje się również na rabaty, gdzie wysadzony w większej ilości tworzy barwne kobierce. Jego zaletą jest obfite i długotrwałe kwitnienie oraz intensywne wybarwienie kwiatów. Nawet jedna doniczka z kwitnącym niecierpkiem nowogwinejskim bardzo ożywia miejsce. Roślina jest długowieczna, jednak ze względu na trudności w przetrzymaniu jej przez zimę zwykle bywa w Polsce uprawiana jako roślina jednoroczna.
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]- Wymagania. Jest łatwy w uprawie. Oprócz zwykłego podlewania, nawożenia i usuwania obumarłych kwiatów nie wymaga innych zabiegów. Jest też odporny na choroby. Niepodlewany straci co prawda kwiaty, a nawet liście, ale po podlaniu da się go jeszcze uratować. Należy do roślin cieniolubnych, dobrze rośnie w półcieniu. Ziemia powinna być próchniczna, żyzna. Jest bardzo wrażliwy na przymrozki, źle też toleruje niskie temperatury. Najkorzystniejsza do jego rozwoju jest temperatura 18–20 °C.
- Sposób uprawy. Na balkon wysadza się go dopiero w połowie maja, gdy nie ma już zagrożenia przymrozkami. Wymaga obfitego nawożenia przez cały sezon wegetacyjny. Nie należy go zraszać.
- Rozmnażanie. Najlepiej uprawiać go z wyhodowanych przez specjalistów sadzonek. Można też we własnym zakresie wykonywać sadzonki pędowe, ukorzeniają się łatwo, ukorzeniacz nie jest potrzebny.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ludmiła Startek. Uprawa niecierpka nowogwinejskiego. Hasło Ogrodnicze Nr 5/2000
- Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
- Gazeta. Dom. Niecierpki – królowie półcienia. [dostęp 2009-03-25].