Niezapominajka górska

Niezapominajka górska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rodzina

ogórecznikowate

Rodzaj

niezapominajka

Gatunek

niezapominajka górska

Nazwa systematyczna
Myosotis nemorosa Besser
Enum. Pl. Volh.: 52 (1821)[3]
Synonimy
  • Myosotis brevisetacea (R.Schust.) Holub
  • Myosotis orbelica (Velen.) Peev & N.Andreev
  • Myosotis palustris subsp. nemorosa (Besser) Soó
  • Myosotis scorpioides var. nemorosa (Besser) M.M.Ivanova[3]
Homonimy
  • Myosotis nemorosa Miégev. = M. alpestris subsp. pyrenaica (Douin) Litard.[4]
  • Myosotis nemorosa Martrin-Donos = M. sylvatica subsp. sylvatica[5]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Niezapominajka górska (Myosotis nemorosa Besser) – gatunek rośliny należący do rodziny ogórecznikowatych. Występuje w znacznej części Europy[3], głównie w górach w środkowej, południowej i wschodniej części kontynentu[6]. Jest jednym z drobnych gatunków wyróżnianych w obrębie grupy szeroko ujmowanej niezapominajki błotnej M. palustris agg., przez co często jest niewyróżniany, brakuje dokładnych danych o jego rozmieszczeniu i ekologii[7]. W Polsce gatunek jest opisywany jako rzadki na niżu[8], częsty w górach i na pogórzu[9]. Rośnie na wilgotnych łąkach, źródliskach i w wilgotnych lasach[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Roślina zielna z krótkim kłączem[7][10] osiągająca 10–40 cm wysokości[8], rzadziej do 80 cm[10]. Łodyga ostrokanciasta, u nasady z włoskami skierowanymi w dół[8]. Stopień owłosienia, liczba odgałęzień i wysokość pędów są bardzo zmienne[9].
Liście
Skrętoległe, eliptyczne, najniższe odwrotnielancetowate. Osiągają zwykle 3–5 cm długości i 12–15 mm szerokości[9]. Włoski na górnej stronie blaszki skierowane są ku jego wierzchołkowi, a na dolnej ku nasadzie i są przylegające (sprawdzać trzeba na dolnych, większych liściach)[9][8].
Kwiaty
Zebrane w długie wierzchotki (dwuskrętki). Rozwijają się na szypułkach podobnej długości lub nieco dłuższych od kielicha, niewspartych przysadkami[9]. Długość kielicha wynosi 3–4 mm w czasie owocowania. Średnica korony kwiatu wynosi zwykle do 5 mm[8].
Gatunki podobne
Niezapominajka błotna jest zwykle silniej owłosiona[9], łodygę ma obłą lub tępokanciastą, u nasady z włoskami skierowanymi w górę, kwiaty ma nieco większe (zwykle od 5 do 8 mm średnicy)[8], włoski na dolnej stronie blaszki dolnych liści skierowane są ku wierzchołkowi liścia, często odstające[8][9]. W ramach M. palustris agg. wyróżnianych jest w sumie 5 gatunków górskich, ale pozostałe poza M. nemorosa mają niewielkie zasięgi w górach Europy Południowej[6].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna i wieloletnia, hemikryptofit[7]. Rośnie na wilgotnych łąkach, źródliskach i w wilgotnych lasach[7], zwłaszcza w miejscach prześwietlonych i w przydrożnych rowach dróg leśnych[9], rzadziej na brzegach rzek i jezior[10]. W górach sięga do ok. 1400 m n.p.m.[7] Uznawany jest za gatunek charakterystyczny zespołu roślinności Trollio altissimi-Geranietum sylvatici[10]. Kwitnie od maja do sierpnia[8]. Kwiaty zapylane są przez owady i są też samopylne. Nasiona rozsiewane są autochorycznie i hydrochorycznie[10].

Liczba chromosomów 2n = 22[8][7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-29] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-29] (ang.).
  3. ↑ a b c Myosotis nemorosa Besser. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-21].
  4. ↑ Myosotis nemorosa Miégev.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-29].
  5. ↑ Myosotis nemorosa Martrin-Donos. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-29].
  6. ↑ a b Jitka Stepankova. Non-adaptive hypothesis of allopatric cytotype distribution inMyosotis lamottiana (Boraginaceae). „Folia Geobotanica”. 36, s. 147–161, 2001. 
  7. ↑ a b c d e f g E. v. a. Chaloupecká, J. a. n. Lepš, Equivalence of competitor effects and tradeoff between vegetative multiplication and generative reproduction: case study with Lychnis flos-cuculi and Myosotis nemorosa, „Flora - Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants”, 199 (2), 2004, s. 157–167, DOI: 10.1078/0367-2530-00144, ISSN 0367-2530 (ang.).
  8. ↑ a b c d e f g h i Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 380. ISBN 83-01-14342-8.
  9. ↑ a b c d e f g h Myosotis nemorosa (niezapominajka górska) [online], atlas-roslin.pl [dostęp 2022-05-29].
  10. ↑ a b c d e Myosotis nemorosa. [w:] PLADIAS - Database of the Czech Flora and Vegetation [on-line]. [dostęp 2022-05-29].