Nieświadomość indywidualna (nieświadomość osobnicza) – nieświadoma sfera życia psychicznego człowieka. Zawiera procesy psychiczne, które odbywają się poza świadomością człowieka. Nieświadomość pojawia się w takich stanach, jak głęboki sen czy całkowite znieczulenie. Nie działają wówczas ośrodki zmysłów, obrazy wymykają się świadomości, ustaje wszelkie działanie rozumu i woli[1].
Bazą (fundamentem) dla nieświadomości indywidualnej jest znacznie obszerniejsza nieświadomość zbiorowa[2].
Psychologia analityczna uważa aktywny kontakt człowieka z jego nieświadomością indywidualną oraz archetypami za konieczny dla zachowania zdrowia psychicznego[3].
Carl Gustav Jung podkreśla chaotyczność jej zawartości[2].
Obejmuje ona:
- nieakceptowane społecznie pragnienia,
- popędy,
- przeżycia czy urazy psychiczne niedopuszczane do świadomości, ale mające znaczny wpływ na życie i zachowanie człowieka,
- osobiste fantazje,
- zapomniane skutki oddziaływania środowiska, uczucia, myśli[4].
Mimo zepchnięcia do nieświadomości indywidualnej, są one nadal żyjące i działające w niej[4].
W odniesieniu do filozofii indyjskiej, do zawartości nieświadomości indywidualnej C.G.Jung zalicza chaotyczne manifestacje kleśa[2].
- ↑ Jutta Burggraf Antropologiczne podstawy medycyny: antropologia chrześcijańska w Etyka w medycynie. Ujęcie interdyscyplinarne - red. Miguel Angel Monge, wyd. Medipage, Warszawa 2012, s. 43 ISBN 978-83-61104-65-0
- ↑ a b c O psychologii wschodniej medytacji. W: Carl Gustav Jung: Podróż na Wschód. Leszek Kolankiewicz (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1989, s. 163, 165. ISBN 83-85041-09-5.
- ↑ Edyta Procner, Maria Sokolik: Urojenia i halucynacje o treści religijnej w schizofrenii w ujęciu psychoanalizy i psychologii analitycznej. W: Doświadczenie religijne. Tadeusz Doktór (opr.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Księży Werbistów VERBINUM, 2007, s. 92, seria: Dialog międzyreligijny. Tom 8. ISBN 978-83-7192-338-8.
- ↑ a b Ole Vedfelt: Kobiecość w mężczyźnie. Piotr Billig (tł.). Wyd. 2. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 2004, s. 18, seria: Biblioteka jungowska. ISBN 83-85713-46-8.