Nihil novi

Nihil novi (łac. „nic nowego”) – potoczna nazwa konstytucji sejmowej z 1505, poważnie ograniczającej kompetencje prawodawcze monarchy I Rzeczypospolitej. Pełna formuła łacińska brzmiała Nihil novi [...] sine communi Consiliorum et Nuntiorum Terresterium consensu” (nic nowego bez zgody Panów Rady i posłów ziemskich).

Konstytucja ta została uchwalona przez sejm radomski 1505 roku w kościele farnym pw. św. Jana Chrzciciela. Jej nazwę (Nihil Novi sine communi consensu, łac. „nic nowego bez zgody ogółu”) potocznie tłumaczy się jako „nic o nas bez nas”. Zakazywała ona królowi wydawania ustaw bez uzyskania zgody szlachty, reprezentowanej przez Senat i izbę poselską; król mógł wydawać samodzielne edykty tylko w sprawach miast królewskich, edukacyjnych, wyznaniowych, Żydów, lenn, chłopów w królewszczyznach i w sprawach górniczych^{[potrzebny przypis]} (przykładem późniejszym było rozporządzenie z 2 października 1535 uznające Zwierciadło saskie za prawo obowiązujące w sądach miejskich i wiejskich).

Konstytucja Nihil novi unieważniała przywilej mielnicki i w znaczny sposób umacniała pozycję szlacheckiej izby poselskiej. Jej wejście w życie, obok wejścia w życie statutów nieszawskich, często uważa się za początek wprowadzenia demokracji szlacheckiej w Rzeczypospolitej.

Zobacz też kategorię: Sygnatariusze konstytucji sejmowej Nihil novi 1505.

Zobacz też

Statut Łaskiego

Bibliografia

SebastianS. Piątkowski SebastianS., Radom – zarys dziejów miasta, Radom: Społeczny Komitet Ratowania Zabytków, 2000, ISBN 83-914912-0-X .
Mariusz Markiewicz, Historia Polski 1492–1795, Kraków 2002 ISBN 978-83-08-04128-4.

Linki zewnętrzne

Oryginał Konstytucji Nihil Novi
Sejm w Radomiu i Konstytucja „Nihil Novi’ z 1505 roku
Volumina Legum I ustawa De non faciendis constitutionibus sine consensu Consiliarum et Nuntiorum Terrestriarum (O niestanowieniu ustaw bez zgody Senatu i posłów ziemskich, s. 137 f. 300)
Pomniki praw człowieka w historii Konstytucja Sejmu Radomskiego 1505 roku (s. 91–98)

Hasła przekrojowe	Historia Żydów w Radomiu
Radom do 1795	Konfederacja radomska (1767) Nihil novi (1505) Piotrówka Puszcza Radomska Statut Łaskiego (1505) Trybunał Skarbowy Koronny (1613–1764) Unia wileńsko-radomska (1401) Zamek Królewski i Dom Starościński (1370)
Radom pod zaborami	2 BS (?–1914) 3 ppl (1819–1820) 4 phuz (1803–1804) 5 ppl (1815–1831) Cm. ewangelicki (1833) Cm. rzymskokatolicki (1812) Cm. żydowski (1831) Cyrkuł radomski (1795–1809) Departament radomski (1810–1815) Dziennik Departamentowy Radomski Dz.Urz. Guberni Radomskiej (1845–1866) Dz.Urz. Guberni Sandomierskiej (1838–1844) Gubernia radomska (1844–1915) Gubernia sandomierska (1837–1844) Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska Komisja Szkolna Ziemi Radomskiej (1915–1917) Obwód radomski (1816–1842) Synagoga (1884) Park im. Tadeusza Kościuszki (1827) Stary Ogród (1820) Teatr Rozmaitości (1809) województwo sandomierskie (1816–1837) Wiadomości Gubernialne Guberni Radomskiej
Radom od 1918	2 dappanc (1945–1949) 2 pal (1948) 24 pp (1918) 60 lpsz (1958–2000) 72 pp (1922–1939) 93 pp (1939) Biało-Czerwone Iskry (1969) Dystrykt radomski (1939–1945) Dzień Dobry Ziemi Radomskiej (1934–1939) Fabryka Broni „Łucznik” Getto radomskie Głos Radomski Kocioł radomski (1939) MUBP Radom (1945–1954) Obwód Radom AK Orlik (1998) Radomer Cajtung Radomer-Kielcer Cajtung Radomer Leben Radomer-Kielcer Leben Radomer Sztyme Radomer Wochenblat Radomskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Radoskór” strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu (1981) województwo radomskie (1976–1998) „W Służbie Narodu” wydarzenia radomskie (1976) „Życie Robotnicze”