Niko Grafenauer
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
pisarz, eseista, tłumacz, historyk i teoretyk literatury |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
Niko Grafenauer (ur. 5 grudnia 1940 w Lublanie[1]) – słoweński poeta, eseista, historyk i teoretyk literatury, redaktor oraz tłumacz[2]. Jest szczególnie znany jako twórca literatury dziecięcej, bierze aktywny udział w życiu publicznym Słowenii. Udziela się zwłaszcza w konserwatywnych i liberalno-konserwatywnych mediach.
Urodził się w Lublanie, stolicy Słowenii (wówczas była częścią Królestwa Jugosławii) w biednej rodzinie robotniczej. Oboje jego rodzice zmarli w pierwszym roku jego życia. Dzieciństwo spędził ze starszą siostrą w miasteczku Velike Lašče. Do szkoły uczęszczał w Cerknicy. W późniejszym czasie kontynuował naukę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lublańskiego, gdzie ukończył studia z zakresu historii literatury.
Już w latach pięćdziesiątych zaczął publikować poezję, zwłaszcza w czasopiśmie literackim Sodobnost. W 1982 był jednym z założycieli alternatywnego magazynu opozycyjnego Nova revija. W latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku był jego redaktorem naczelnym.
Grafenauer rozpoczął swoją karierę pisarską pisząc głównie książki dla dzieci, z których najsłynniejszymi była kolekcja Pedenjped opowiadająca o przygodach niegrzecznego, upartego, niezdarnego, ale niezależnego i kreatywnego chłopca. Pod wpływem filozofii, zwłaszcza heideggerianizmu i hermeneutyki, Grafenauer zaczął tworzyć poezję refleksyjną.
Obecnie mieszka w Lublanie i jest aktywnym członkiem kilku ruchów społecznych, w szczególności Zbora za republiko[3]. Od 2009 roku jest członkiem Słoweńskiej Akademii Nauki i Sztuki[1][4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Poezja
[edytuj | edytuj kod]- Dramilo v petdesetih epigramih Nika Grafenauerja
- Samota
- Izbrisi
- Palimpsesti
- Pesmi
- Štukature
- Stiska jezika
- Večer pred praznikom
Literatura dziecięca i młodzieżowa
[edytuj | edytuj kod]- Možbeseda Pedenjped
- Sonce nad vodometi
- Skrivnosti
- Stara Ljubljana
- Kam pelje vlak
- Lokomotiva
- Nebotičniki
- Kaj ima sonce najraje
- Zmajček razgrajaček
- Abeceda
- Avtozaver
- Sredi polja rdeči mak
- Kako boben ropota
- Kaj je na koncu sveta
- Živali v gozdu
- Živali na polju
- Živali na dvorišču
- Pedenjped
- Mahajana in druge pravljice o Majnici
- Majhnica in Katrca Škrateljca
- Majhnica
Eseje i publicystyka
[edytuj | edytuj kod]- Tretja beseda
- Album slovenskih pisateljev
- Izročenost pesmi
- Kritika in poetika
- Pesniški svet Srečka Kosovela
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Grafenauer, Niko [online], Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti, 30 marca 2016 [dostęp 2021-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-30].
- ↑ Niko Grafenauer [online], Portal slovenskih pisateljev, 3 grudnia 2013 [dostęp 2021-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-03].
- ↑ Virant na čelo Zbora za republiko [online], RTVSLO.si [dostęp 2021-05-04] (słoweń.).
- ↑ Niko Grafenauer [online], Mladinska knjiga [dostęp 2021-05-04] (słoweń.).