Nikołaj Piejko

Nikołaj Piejko
Никола́й Ива́нович Пейко́
Imię i nazwisko

Nikołaj Iwanowicz Piejko

Data i miejsce urodzenia

25 marca 1916
Moskwa

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

1 lipca 1995
Moskwa

Gatunki

muzyka poważna, muzyka filmowa

Zawód

kompozytor, pedagog

Odznaczenia
Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Zasłużony Działacz Sztuk RFSRR

Nikołaj Iwanowicz Piejko (ros. Никола́й Ива́нович Пейко́; ur. 12 marca?/25 marca 1916 w Moskwie[1][2][3], zm. 1 lipca 1995 tamże[2][3]) – radziecki kompozytor i pedagog muzyczny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1933–1940 studiował w Konserwatorium Moskiewskim u Gienricha Litinskiego, Nikołaja Rakowa i Nikołaja Miaskowskiego[2]. Następnie od 1942 do 1959 roku był wykładowcą tej uczelni[1][2]. Od 1954 roku wykładał także w moskiewskim Instytucie im. Gniesinych, gdzie od 1975 roku kierował katedrą kompozycji[1]. Był członkiem komitetu redakcyjnego narodowego wydania dzieł Nikołaja Rimskiego-Korsakowa[1]. Przyjaźnił się z Dmitrijem Szostakowiczem i Wissarionem Szebalinem[3]. Jako jeden z nielicznych radzieckich wykładowców pozostał otwarty na prądy artystyczne zachodnioeuropejskiej awangardy i zapoznawał z nimi swoich studentów[3]. Jego uczniami byli m.in. Edison Denisow i Sofija Gubajdulina[1][3].

Otrzymał Nagrodę Stalinowską za I Symfonię (1949) i Suitę mołdawską (1951)[1].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Twórczość kompozytorska Piejki, osadzona w tradycjach rosyjskich, utrzymana jest w idiomie neoklasycznym[1]. Kompozytor uprawiał wielkie formy orkiestrowe, muzykę kameralną i wokalną[1]. W swojej twórczości wykorzystywał nawiązania do muzyki ludowej[1]. W okresie stalinizmu podporządkował się wymaganiom realizmu socjalistycznego[2].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • suita Iz jakutskich legiend (1940)
  • Koncert fortepianowy (1943, zrewid. 1954)
  • 7 symfonii (I 1945, II 1946, III 1957, IV 1965, V 1968, VI 1972, VII 1977)
  • Wariacje (1947)
  • suita Iz russkoj stariny (1949)
  • Suita mołdawska (1950)
  • 7 utworów na tematy narodów ZSRR (1951)
  • Uwertura festiwalowa (1951)
  • 2 fantazje orkiestrowe na skrzypce i orkiestrę (I 1953, II 1965)
  • Ballada symfoniczna (1959)
  • Capriccio na małą orkiestrę symfoniczną (1960)
  • Koncert-symfonia (1974)
  • Koncert-poemat na klarnet, bałałajkę i orkiestrę (1979)

Utwory kameralne

  • Kwintet fortepianowy (1961)
  • 3 kwartety smyczkowe (I 1964, II 1965, III 1966)
  • Decymet na 10 instrumentów (1971)
  • Sonata skrzypcowa (1976)

Utwory fortepianowe

  • Etiuda koncertowa (1942)
  • 2 sonatiny (I 1951, II 1975)

Pieśni na głos i fortepian

  • Sierdce wojna (1943)
  • Zwuki noczi Garlema (1946–1965)
  • Liriczeskij cykl (1961)

Opera

  • Ajschylos (1943, zrewid. 1953)

Balety

  • Wiesiennije wietry (1950)
  • Jeanne d’Arc (1957)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 103. ISBN 978-83-224-0837-7.
  2. ↑ a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2750. ISBN 0-02-865529-X.
  3. ↑ a b c d e Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2022, s. 307. ISBN 978-1-5381-3008-7.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]