Nothofagus fusca

Nothofagus fusca
Ilustracja
Pokrój drzewa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

bukanowate

Rodzaj

bukan

Gatunek

Nothofagus fusca

Nazwa systematyczna
Nothofagus fusca (Hook.f.) Oerst.
Skr. Vidensk.-Selsk. Christiana, Math.-Naturvidensk. Kl. 5(9): 355 1873[3]
Synonimy
  • Fagus fusca Hook.f.
  • Nothofagus fusca var. fusca[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Nothofagus fusca (Hook.f.) Oerst. – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w Nowej Zelandii[5], na południe od 37. równoleżnika[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Częściowo zimozielone drzewo dorastające do 25–40 m wysokości. Pień wyposażony jest w korzenie podporowe[5]. Korona drzewa jest wąsko kopulasta. Kora ma szarą barwę, jest gładka, łuszcząca się u dojrzałych osobników[7].
Liście
Blaszka liściowa jest cienka, matowa i ma kształt od owalnego do trójkątnego. Mierzy 2,5–3,5 cm długości oraz 1,5–2 cm szerokości, jest ostro ząbkowana na brzegu, ma nasadę od klinowej do uciętej i ostry wierzchołek. Liście przebarwiają się na kolor od żółtego o czerwonego w ciągu całego roku. Ogonek liściowy jest nagi i ma 4 mm długości[5][7].
Owoce
Orzechy osadzone po 3 w kupulach. Kupule powstają ze zrośnięcia czterech liści przykwiatowych[5].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do bukana chilijskiego (N. antarctica), który jednak ma blaszką liściową podwójnie tępo ząbkowaną na brzegu[7].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Rośnie w lasach zrzucających liście. Występuje na wysokości do 1000 m n.p.m.[5]

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[3]:

  • Nothofagus fusca var. colensoi (Hook.f.) Cheeseman – dorasta do 30 m wysokości. Liście są owalne, o klinowej nasadzie i ściętym wierzchołku. Ogonek liściowy mierzy 1–2 mm długości. Kwiaty są jednopłciowe. Kwiaty męskie są pojedyncze, mają czerwoną lub pomarańczową barwę i mierzą 5 mm średnicy, natomiast kwiaty żeńskie są zebrane po 3 w kwiatostany. Orzechy mają brązowo czerwonawą barwę. Występuje na wysokości do 900 m n.p.m.[8]

Zastosowania

[edytuj | edytuj kod]

Drewno tego gatunku jest wykorzystywane do produkcji podłkadów kolejowych[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-17] (ang.).
  3. a b c Nothofagus fusca (Hook.f.) Oerst.. The Plant List. [dostęp 2017-03-17]. (ang.).
  4. Nothofagus fusca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c d e Nothofagus fusca. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-17]. (fr.).
  6. T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 149. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.).
  7. a b c O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. 1600 gatunków i odmian drzew rosnących w Europie. Multico Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.).
  8. Nothofagus truncata. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-17]. (fr.).
  9. D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 492. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).