Nowa złożoność

Nowa złożoność (ang. New Complexity) – technika kompozytorska stosowana we współczesnej muzyce poważnej, charakteryzująca się wielowarstwową interakcją procesów zachodzących jednocześnie w każdym wymiarze materiału muzycznego[1][2][3].

Owa „złożoność” jest terminem czysto technicznym i nie dotyczy kwestii stylistycznych, ani nie definiuje żadnej nowej szkoły kompozytorskiej[2]. „Odnosi się raczej do relacji łączących sytuacje, tendencje i stany niż do ilości i rodzaju dźwiękowego materiału warunkującego pewną przestrzeń”[4].

Nowa złożoność pojawiła się w II połowie XX wieku w opozycji do nowej prostoty i minimalizmu[2][3][5]. Chociaż jej elementy można znaleźć już w latach 50. w utworach Iannisa Xenakisa i Elliotta Cartera[3], jednak prawdziwy rozwój nastąpił ponad dwie dekady później i był kojarzony z twórczością Briana Ferneyhougha i Michaela Finnissy’ego, a później także z innymi, brytyjskimi kompozytorami, takimi jak James Dillon, Chris Dench, Roger Redgate, Richard Barrett oraz Klaus K. Hübler w Niemczech i Barbara Buczkówna w Polsce[1][2][3].

Kompozytorzy uprawiający tę technikę stosują zazwyczaj instrumentarium akustyczne, z wyłączeniem instrumentów preparowanych i nowych mediów, co sprawia, że ich partytury zapisywane w tradycyjnej notacji pięciolinowej są ekstremalnie przeładowane niespotykaną dotąd szczegółowością artykulacji. Składają się na nią skrupulatnie odnotowywane mikrotonowe interwały, złożony i zmienny podział rytmiczny, modulacje barwy i dynamiki itp. W efekcie odczytanie tak skomplikowanej partytury zgodnie z intencją kompozytora staje się dla wykonawcy prawdziwym wyzwaniem[1][2]. Jednak takie bogactwo notacji jest nieuniknionym produktem „polifonizacji” wszystkich parametrów kompozycji, a tym samym nie tylko nakazuje sposób wykonania, ale także wskazuje na burzliwą interakcję procesów tworzących muzykę[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Christopher Fox: New Complexity. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. N. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Iwona Lindstedt, Złożony świat Briana Ferneyhougha, „Glissando” (7), grudzień 2005, s. 30–40, ISSN 1733-4098 [dostęp 2020-10-17] (pol.).
  3. ↑ a b c d nowa złożoność [online], Map of Polish Composers [dostęp 2020-10-18] (pol. • ang.).
  4. ↑ Brian Ferneyhough, Złożoność w muzyce?, „Glissando” (7), grudzień 2005, s. 22–28, ISSN 1733-4098 [dostęp 2020-10-17] (pol.).
  5. ↑ a b Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Erik Ulman. Some Thoughts on the New Complexity. „Perspectives of New Music”. Vol. 32, No. 1, s. 202–206, 1994. DOI: 10.2307/833163. ISSN 0031-6016. OCLC 805415023. via Jstor. (ang.).