Ożary

Ożary

wieś
Kościół św. Katarzyny w Ożarach
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	ząbkowicki
Gmina	Kamieniec Ząbkowicki
Wysokość	260-295[2] m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	589[3]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-230[4]
Tablice rejestracyjne	DZA
SIMC	0852660
Położenie na mapie gminy Kamieniec Ząbkowicki Ożary
Położenie na mapie Polski Ożary
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Ożary
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego Ożary
50°29′21″N 16°49′19″E/50,489167 16,821944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ożary – (niem. Hemmersdorf^[5]) wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Kamieniec Ząbkowicki.

Integralne części wsi^[6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
nie nadano	Rogów	kolonia

Ożary to duża wieś o długości około 2,5 km, położona u podnóża Gór Bardzkich, na granicy Obniżenia Laskówki i Przedgórza Paczkowskiego, wzdłuż Ożarskiego Potoku, na wysokości około 260–295 m n.p.m.^[2]

W latach 1954–1961 wieś była siedzibą władz gromady Ożary, po jej zniesieniu w gromadzie Mąkolno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Wieś liczy około 140 domów, z czego znaczna część to gospodarstwa rolne. Ze względu na zróżnicowane położenie: przedgórze i góry, występują tutaj gleby klasy od II do V.

Toponimia

W dokumencie z 1260 r. wieś występuje pod nazwą Villa Helmrici^[7]. Nazwa wsi Hemmersdorf jest dzierżawcza od założyciela wsi imienia Helmerich (Helwig)^[8].

Historia

Osada założona została około 1230 roku z inicjatywy zakonników z klasztoru w Kamieńcu Ząbkowickim^[2]. W 1840 roku było to duża i bogata wieś licząca 156 budynków, w tym: kościół, szkołę, duży folwark, dwa młyny wodne i gorzelnię^[2].

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyły 589 mieszkańców^[3]. Są czwartą co do wielkości miejscowością gminy Kamieniec Ząbkowicki.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej^[9].

Kościół wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku, przebudowany w XVII wieku, został rozbudowany w latach 1853–1854. Do parafii św. Katarzyny z siedzibą w Ożarach, należą Laski, niegdyś należały Pilce i Suszka, lecz po powodzi tysiąclecia Pilce wysiedlono, a ze względu na zły dojazd do Suszki z Ożar, zdemontowano most łączący Ożary-Pilce-Suszka, Suszkę przyłączono do parafii Kamieniec Ząbkowicki

Inne zabytki:

• kompleks budynków szkolnych, wybudowany w 1937 roku, funkcjonuje obecnie jako mieszkania prywatne, a także – dzięki wyposażeniu noclegowemu – jako baza noclegowa

Inne obiekty:

• w nowym budynku szkolnym znajdował się zakład pracy, a w 2015 roku został on zaadaptowany na remizę strażacką tutejszej OSP^[10]. Niż demograficzny z początku lat 90. XX wieku spowodował, że ze względu na małą liczbę uczniów szkołę tę zlikwidowano.

Sport i OSP

W Ożarach gra zespół piłkarski Inter Ożary, założony w 2000 roku. Mecze rozgrywane są na boisku sportowym w Ożarach (pojemność: 500 miejsc, w tym 50 siedzących; wymiary: 100 × 50 m). Począwszy od sezonu 2011/2013, drużyna Interu występuje w klasie A (grupa: Wałbrzych III, Dolnośląski Związek Piłki Nożnej). Największym osiągnięciem drużyny w tych rozgrywkach jest osiągnięcie 8. lokaty (sezon 2012/2013: 30 meczów, 37 pkt, bilans: 11-4-15)^[11]

W Ożarach działa OSP, która w 2006 roku obchodziła 60-lecie swego istnienia.

Osoby związane z miejscowością

• Genowefa Wiśniowska (ur. 1949) – polityk, wicemarszałek sejmu (V 2006 – XI 2007) V kadencji,
• Wiesław Kilian (1952–2019) – polityk, poseł V i VI kadencji, senator VIII i IX kadencji,
• Elżbieta Wiśniowska (ur. 1975) – polityk, posłanka sejmu (X 2005 – XI 2007) V kadencji.
• Marek Połochajło (1957–2017) – duchowny rzymskokatolicki, proboszcz parafii św. Katarzyny w latach 1993–2002

Zobacz też

• Ożary Wielkie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 96082
2. Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 177–181. ISBN 83-85773-04-5.
3. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 915 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
5. Hemmersdorf Kr. Frankenstein [online], www.meyersgaz.org [dostęp 2023-11-04] .
6. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025
7. Tadeusz Mikoś, Eugeniusz Salwach, Janusz Chmura, Jerzy Tichanowicz: Złoty Stok Najstarszy ośrodek górniczo-hutniczy w Polsce. Kraków: Wyd. AGH, 2009, s. 49–50. ISBN 978-83-7464-191-3. (pol.).
8. Heinrich (1812-1897)H.(1. 1. ) Adamy Heinrich (1812-1897)H.(1. 1. ), Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit. - Zweite vermehrte und verbesserte Auflage, „410 II”, 1888 [dostęp 2023-11-04] .
9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 .
10. Otwarcie remizy w Ożarach [online], dza.doba.pl [dostęp 2016-04-23] .
11. portal 90minut.pl.