Odętka
 Odętka wirginijska | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
odętka |
| Nazwa systematyczna | |
| Physostegia Benth Edwards's Bot. Reg. 15: ad t. 1289. 1 Dec 1829 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Physostegia virginiana (L.) Bentham[3] | |
Odętka (Physostegia L.) – rodzaj roślin należących do rodziny jasnotowatych. Obejmuje 12[4][5]–13[6] gatunków. Rosną one na wilgotnych łąkach, preriach i w lasach Ameryki Północnej, z wyjątkiem jej południowo-zachodniej części[4]. Jeden gatunek – odętka wirginijska P. virginiana – uprawiany jest jako roślina ozdobna[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Byliny kłączowe o wysokości 0,6–2 m. Tworzą kępy nierozgałęzionych pędów ze znajdującymi się na ich szczycie kłosami kwiatów[7].
- Liście
- Naprzeciwległe, nagie[4], wąskie, lancetowate, o długości 5–15 cm z ząbkowanymi brzegami[7].
- Kwiaty
- Zebrane parami w gęste kłosy na szczycie pędu[4]. Kwiaty dość drobne (zwykle poniżej 12 mm długości), w kolorze od białego poprzez różowy i purpurowy do lawendowego[7]. Kielich drobny, zrosłodziałkowy, z pięcioma ząbkami. Korona w dole z płatkami zrośniętymi w rozszerzającą się rurkę, z górną wargą kapturkowatą i dolną z trzema łatkami. Cztery pręciki o owłosionych nitkach. Zalążnia górna, złożona z dwóch owocolistków, dwukomorowa, w każdej komorze z dwoma zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, cienka, z dwudzielnym znamieniem[4].
- Owoce
- Czterodzielne rozłupnie, rozpadające się na cztery pojedyncze, gładkie rozłupki[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja taksonomiczna
Rodzaj z plemienia Synandreae z podrodziny Lamioideae z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.)[8].
- Physostegia angustifolia Fernald
- Physostegia correllii (Lundell) Shinners
- Physostegia digitalis Small
- Physostegia godfreyi P.D.Cantino
- Physostegia intermedia (Nutt.) Engelm. & A.Gray
- Physostegia ledinghamii (B.Boivin) P.D.Cantino
- Physostegia leptophylla Small
- Physostegia longisepala P.D.Cantino
- Physostegia micrantha Lundell
- Physostegia parviflora Nutt. ex A.Gray
- Physostegia pulchella Lundell
- Physostegia purpurea (Walter) S.F.Blake
- Physostegia virginiana (L.) Benth. – odętka wirginijska
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-22].
- ↑ a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 299. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 713, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Physostegia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-05-17].
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Genus: Physostegia Benth.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-05-17].
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 141. ISBN 978-83-925110-5-2.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):