Olga Krzyżanowska
 Olga Krzyżanowska (2015) | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 września 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 czerwca 2018 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
lekarka, polityk |
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji (1989–1991, 1993–1997), senator V kadencji (2001–2005) |
| Partia | |
| Rodzice | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Magdalena |
| Odznaczenia | |
  
| |
.jpg)
Olga Teresa Krzyżanowska (ur. 10 września 1929 w Warszawie, zm. 22 czerwca 2018 w Gdańsku[1]) – polska lekarka, polityk i działaczka społeczna, posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji (1989–1991, 1993–1997), senator V kadencji (2001–2005).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W okresie II wojny światowej była harcerką Szarych Szeregów, używała pseudonimu „Żabusia”. Brała udział w powstaniu warszawskim[2], została odznaczona Krzyżem Walecznych. W 1952 ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Pracowała w szpitalu powiatowym w Pucku, szpitalu wojewódzkim i AM w Gdańsku. Do 1989 kierowała Wojewódzką Przychodnią Przemysłową w Gdańsku. W 1980 wstąpiła do „Solidarności”, zasiadała w Krajowej Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia NSZZ „S”.
Od 1989 do 2001 sprawowała mandat posłanki na Sejm z ramienia Komitetu Obywatelskiego, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. Była wicemarszałkiem Sejmu X i II kadencji, przewodniczyła Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich i Komisji Etyki Poselskiej, pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, reprezentowała Sejm w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w latach 1990–1993. W 2001 z ramienia komitetu Blok Senat 2001 została wybrana na senatora V kadencji z okręgu gdańskiego, zasiadała w Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia[3]. W 2004 bez powodzenia kandydowała do Parlamentu Europejskiego. W 2005 nie ubiegała się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.
Była członkinią rady Fundacji im. Stefana Batorego. W 2005 przystąpiła do Partii Demokratycznej – demokraci.pl. W 2005 została prezesem zarządu Stowarzyszenia Pamięci Narodowej. Była członkinią rady programowej Kongresu Kobiet, a od 2011 „ministrem zdrowia” w gabinecie cieni Kongresu Kobiet. Była członkinią komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[4][5].
30 czerwca 2018 została pochowana na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[6] (rejon IV, taras I, rząd 1a, grób 36)[7].
Wyniki w wyborach ogólnopolskich
[edytuj | edytuj kod]| Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1989 | Komitet Obywatelski „Solidarność” | Sejm X kadencji | nr 23 | 106 229 (79,59%) [8]
| |
| 1991 | Unia Demokratyczna | Sejm I kadencji | nr 22 | 17 880 (3,63%)[9]
| |
| 1993 | Sejm II kadencji | nr 11 | 25 182 (4,58%)[10]
| ||
| 1997 | Unia Wolności | Sejm III kadencji | 27 056 (4,74%)[11]
| ||
| 2001 | Blok Senat 2001 | Senat V kadencji | nr 24 | 117 415 (32,13%)[12]
| |
| 2004 | Unia Wolności | Parlament Europejski VI kadencji | nr 1 | 25 211 (6,37%) [13]
| |
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Córka generała Aleksandra Krzyżanowskiego (pseudonim „Wilk”), dowódcy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, i Janiny[14]. Była żoną Jerzego Krzyżanowskiego, profesora i pracownika Polskiej Akademii Nauk. Miała córkę Magdalenę.
Odznaczenia i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Odznaczenia i wyróżnienia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (w uznaniu wybitnych osiągnięć w działalności niepodległościowej, państwowej i publicznej, za zasługi na rzecz ochrony zdrowia i przemian demokratycznych w Polsce, 2014)[15]
- Krzyż Walecznych
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” (2016)[16]
- Medal Księcia Mściwoja II (2015)[17]
- Upamiętnienie
W 2019 jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[18]. W 2021 jej imieniem nazwano salę nr 412 w budynku U w kompleksie budynków Sejmu przy ul. Wiejskiej 1[19], a w 2023 aleję parkową w parku Tadeusza Mazowieckiego w Warszawie[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Maciej Sandecki: Zmarła Olga Krzyżanowska, była wicemarszałek Sejmu, lekarka, działaczka „Solidarności”. wyborcza.pl, 22 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Olga Krzyżanowska. 1944.pl. [dostęp 2023-03-26].
- ↑ Biogram na stronie Senatu (V kadencja). [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-15].
- ↑ Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
- ↑ W sobotę pogrzeb Olgi Krzyżanowskiej, wicemarszałek Sejmu, lekarki, działaczki „Solidarności”. wyborcza.pl, 29 czerwca 2018. [dostęp 2021-09-30].
- ↑ Olga Krzyżanowska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 8 czerwca 1989 r. o wynikach głosowania i wynikach wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeprowadzonych dnia 4 czerwca 1989 r. (M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 149).
- ↑ Wybory do Sejmu w 1991 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 2024-12-26].
- ↑ Wybory do Sejmu w 1993 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 2024-12-26].
- ↑ Wybory do Sejmu w 1997 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 2024-12-26].
- ↑ Wybory parlamentarne 2001. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-12-26].
- ↑ Parlament Europejski 2004. kbw.gov.pl. [dostęp 2024-12-26].
- ↑ Olga Krzyżanowska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-21].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2014 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2014 r. poz. 913).
- ↑ Olga Krzyżanowska. brpo.gov.pl, 8 września 2016. [dostęp 2023-12-22].
- ↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II. bip.gdansk.pl. [dostęp 2024-10-01].
- ↑ Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki. gdansk.pl, 5 lipca 2019. [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Uroczystość nadania imienia Olgi Krzyżanowskiej sali nr 412 w bud. „U” Kancelarii Sejmu. sejm.gov.pl, 22 czerwca 2021. [dostęp 2021-09-30].
- ↑ Uchwała nr LXXXVI/2823/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10297, 15 września 2023. [dostęp 2024-05-16].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Borowski: Olga Krzyżanowska. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2014-04-26].
- Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2014-04-26].