Olszewo-Przyborowo
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2018) |
33[2] |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-312[3] |
| Tablice rejestracyjne |
BZA |
| SIMC |
0405381[4] |
Położenie na mapie gminy Rutki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zambrowskiego  | |
 53°03′04″N 22°29′11″E/53,051111 22,486389[1]
| |
Olszewo-Przyborowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie zambrowskim, w gminie Rutki[4][5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś powstała w 1437 r. na obszarze Mazowsza Wschodniego, kiedy to książę Mazowiecki, Bolesław IV Warszawski nadał 10 włók ziemi zwanych Przyborowo, przy granicy Dębnik i Modzeli na rzecz rycerza Włosta z Maruszyna. Potomkami Włosta byli Olszewscy herbu Bończa, dziedzicząc ziemie w początkach XV w. W 1465 r. na terenie Olszewa odnotowuje się Mirzona i Krystyna Mężeńskich herbu Kościesza (z sąsiedniego Mężenina). Mężeńscy wykupują dobra Bończów, z czasem zmieniając nazwisko na Olszewski herbu Kościesza. W 1578 r. nazwa wsi pisana już była jako Olszewo-Prziborowo, licząc wówczas 5 włók ziemi.
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie zambrowskim ziemi łomżyńskiej[6].
Olszewscy herbu Kościesza tworzyli tu zaścianek szlachecki. Wielu z nich nie miało szans na dział ziemi w rodzinnej wsi, wyjeżdżali zatem na puste obszary Podlasia. Jak pisał heraldyk „przeszli na Podlasie i tu byli licznie rozrodzeni”. Wielu z nich doszło następnie do znacznych stanowisk (m.in. Benedykt Olszewski, pisarz grodzki Brański, starosta Brański, poseł na sejmy i sejmiki, podczaszy Bielski; Jan Olszewski, łowczy Podlaski). W 1827 r. notowano w tej wsi 8 domów i 56 mieszkańców. Słownik Geograficzny z 1886 r. wskazuje: „wieś drobnej szlachty, powiat łomżyński, gmina Kossaki, parafia Rutki”. W 1891 r. w Olszewie notowano 9 drobnych szlacheckich gospodarzy, przeciętna powierzchnia gospodarstwa liczyła wówczas 6,2 ha.
W latach 1921 – 1925 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Kossaki-Rutki a od 1925 w gminie Rutki.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 54 osoby w 9 budynkach mieszkalnych[7]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Rutkach. Podlegała pod Sąd Grodzki w Zambrowie i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Rutkach-Kossakach[8].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[9].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 92652
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2018. Stan ludności w dniu 31.12.2018 [dostęp 2021-03-05]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 848 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 51.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1191.
- ↑ Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 - Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-19].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Olszewo 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 508.
