Operacja Južni potez

Operacja Južni potez
Wojna w Bośni i Hercegowinie
Ilustracja
Czas

8–11 października 1995

Miejsce

Mrkonjić Grad

Terytorium

Bośnia

Przyczyna

rozpad Jugosławii,
konflikty narodowościowe

Wynik

Układ w Dayton

Strony konfliktu
Herceg-Bośnia
 Chorwacja

 NATO (naloty)

 Republika Serbska
Dowódcy
Chorwacja Ante Gotovina Republika Serbska Milenko Lazić
Siły
11 000 5500
Straty
480+
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny
Mapa konturowa Bośni i Hercegowiny, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
44°24′45,0000″N 17°05′06,3600″E/44,412500 17,085100

Operacja Južni potez (tłum. Ruch południowy) – ostatnia operacja wojskowa armii chorwackiej podczas wojny w Bośni i Hercegowinie.

10 października 1995 Chorwaci (przy wsparciu nalotów NATO[1]) ostatecznie zdobyli Mrkonjić Grad, znajdujący się 23 kilometry od Banja Luki. Przez to Banja Luka znalazła się w zasięgu chorwackiej artylerii, a operacja umożliwiła Armii Republiki BiH zajęcie miasta Sanski Most. To skłoniło Serbów do podjęcia rozmów o pokojowym rozwiązaniu kryzysu w Bośni. Po porozumieniu w Dayton miasto Mrkonjić Grad zostało oddane Republice Serbskiej w zamian za korytarz do Goražde − enklawy muzułmańskiej we wschodniej Bośni.

Masakra

[edytuj | edytuj kod]

Po zdobyciu Mrkonjić Gradu, Chorwaci zamordowali ponad 480 serbskich cywilów i jeńców wojennych[2]. W kwietniu 1996 roku ekshumowano szczątki ponad 181 osób ze zbiorowej mogiły na cmentarzu prawosławnym[3][4]. Później w tej okolicy odkryto też inne masowe groby[5][6].

Według Komisji ds. Oszacowania Szkód Wojennych, splądrowanych i spalonych zostało 3644 domów, a ponad 6000 budynków mieszkalnych zostało zniszczonych lub poważnie uszkodzonych. Na tej podstawie całkowite szkody oszacowano na 680 mln marek niemieckich[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Eduard Šoštarić, Proširena optužnica protiv Gotovine teretila bi Clintonovu administraciju, „Nacional”, 12 listopada 2003 [dostęp 2019-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-17] (chorw.).
  2. ↑ Ivica Đikić, Hag na juznom potezu [online], B92, 29 sierpnia 2002 (serb.-chorw.).
  3. ↑ Mrkonjic Grad [online], Srpska Mreza, 2004 [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24] (ang.).
  4. ↑ Bosnia massacre [online], Srpska Mreza, 3 lutego 2004 [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24].
  5. ↑ Mrkonjić Grad će tužiti Republiku Hrvatsku [online], Slobodna Dalmacija, 2008 (serb.-chorw.).
  6. ↑ Operational Team of the Republic of Srpska for Tracing of Missing Persons [online], Nestalirs.com (ang.).
  7. ↑ Priprema tužbe do kraja marta [online], Glas Srpske, 18 lutego 2010 (serb.-chorw.).
Wojna w Bośni i Hercegowinie