Opóźnienie Shapiro

Sygnał radiowy sondy przechodząc w pobliżu Słońca ulega niewielkiemu opóźnieniu

Opóźnienie Shapiro (efekt Shapiro) – opóźnienie sygnału radiowego pod wpływem grawitacji.

W oryginalnym eksperymencie zaproponowanym przez Irwina Shapiro do potwierdzenia ogólnej teorii względności wysłany został sygnał radiowy z Ziemi w kierunku znajdującej się po drugiej stronie Słońca Wenus, z powodu obecności Słońca zniekształcającego przestrzeń sygnał musi przebyć nieco dłuższą drogę. Shapiro wyliczył, że opóźnienie sygnału w takiej sytuacji wynosiłoby ok. 200 mikrosekund co mieściło się w granicach pomiarowych urządzeń lat 60^[1]. Pierwsze testy wykonane w 1966 i 1967 z Haystack Observatory należącego do Massachusetts Institute of Technology potwierdziły teoretyczne wyliczenia Shapiro^[2], w późniejszym czasie eksperyment był wielokrotnie powtarzany z coraz większą dokładnością pomiarową^[3]

Opóźnienie Shapiro musi być brane pod uwagę, wraz z innymi istotnymi informacjami, przy obliczaniu dokładnego położenia sond takich jak Voyager czy Pioneer.

Zobacz też

• Anomalia sond Pioneer

Przypisy

1. Irwin Shapiro. Fourth Test of General Relativity. „Physical Review Letters”. 13, 1964. DOI: 10.1103/PhysRevLett.13.789. 
2. Irwin I. Shapiro, Gordon H. Pettengill, Michael E. Ash, Melvin L. Stone, William B. Smith, Richard P. Ingalls, and Richard A. Brockelman. Fourth Test of General Relativity: Preliminary Results. „Physical Review Letters”. 20, 1968. DOI: 10.1103/PhysRevLett.20.1265. 
3. Irwin I. Shapiro, Michael E. Ash, Richard P. Ingalls, and William B. Smith, Donald B. Campbell, Rolf B. Dyce, Raymond F. Jurgens§, and Gordon H. Pettengill. Fourth Test of General Relativity: New Radar Result. „Physical Review Letters”. 26, 1971. DOI: 10.1103/PhysRevLett.26.1132. 

Linki zewnętrzne

• The Shapiro Experiment – opis eksperymentu z wzorami matematycznymi (ang.)