Ordnungspolizei

Proporczyk dowódcy Ordnungspolizei
Flaga Ordnungspolizei
Szef Ordnungspolizei, SS-Oberstgruppenführer i Generaloberst policji Kurt Daluege w mundurze generała policji
Alfred Wünnenberg
Gmach Najwyższej Izby Kontroli, w latach 1939–1945 warszawska siedziba Orpo

Ordnungspolizei (w skrócie Orpo, czasem OrPo, pol. Policja Porządkowa) – formacja istniejąca w III Rzeszy w latach 1936–1945, podporządkowana bezpośrednio głównodowodzącemu Heinrichowi Himmlerowi w stopniu Chef der Deutschen Polizei (pol. Szef Niemieckiej Policji). W praktyce a czele Orpo stał komendant główny (niem. Chef der Ordnungspolizei), zaś centralą Orpo był Główny Urząd Policji Porządkowej (niem. Hauptamt Ordungspolizei).

Szefem Ordnungspolizei był do 31 sierpnia 1943 SS-Oberstgruppenführer i Generaloberst policji Kurt Daluege, następnie do 8 maja 1945 SS-Obergruppenführer i generał policji Alfred Wünnenberg.

Obok Orpo drugim filarem narodowo-socjalistycznej struktury policyjnej była Policja Bezpieczeństwa (niem. Sicherheitspolizei, Sipo), składająca się z policji kryminalnej (niem. Kriminalpolizei, Kripo) i policji politycznej (niem. Gestapo) wraz ze Służbą Bezpieczeństwa (niem. Sicherheitsdienst, SD). 27 września 1939 z połączonych Sipo i SD utworzono RSHA (pol. Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy).

Stopnie

[edytuj | edytuj kod]

Stopnie generalskie

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa stopnia Odpowiednik w SS Naramiennik Insygnia
1936-42 		Insygnia
1942-45
Chef der Deutschen Polizei Reichsführer-SS
Generaloberst der Polizei SS-Oberstgruppenführer –
General der Polizei Obergruppenführer –
Generalleutnant der Polizei Gruppenführer –
Generalmajor der Polizei Brigadeführer –

Stopnie oficerskie

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa stopnia Odpowiednik w SS Naramiennik
Oberst der Polizei Standartenführer
Oberstleutnant der Polizei Obersturmbannführer
Major der Polizei Sturmbannführer
Hauptmann der Polizei Hauptsturmführer
Oberleutnant der Polizei Obersturmführer
Leutnant der Polizei Untersturmführer

Stopnie podoficerskie

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa stopnia Tłumaczenie Odpowiednik w SS Naramiennik
Meister Mistrz Sturmscharführer 7
Hauptwachtmeister Szef-wachmistrz Hauptscharführer 6
Revier-oberwachtmeister
(Schupo)
Bezirks-oberwachtmeister
(Gendarmerie)
Zugwachtmeister
(Kasernierte Polizei) 		Starszy wachmistrz dzielnicowy

Starszy wachmistrz rejonowy

Wachmistrz-plutonowy 		Oberscharführer 5
Oberwachtmeister Starszy wachmistrz Scharführer 4
Wachtmeister Wachmistrz Unterscharführer 3
Rottmeister Mistrz drużynowy Rottenführer
Unterwachtmeister Młodszy wachmistrz Sturmmann
Anwärter Kandydat Mann


Formacje podległe

[edytuj | edytuj kod]

W skład Policji Porządkowej Orpo w III Rzeszy, jak i w Generalnym Gubernatorstwie wchodziły:

  • Schutzpolizei (Schupo, Policja Prewencyjna dosł. Policja Ochronna) w miastach powyżej 5000 mieszkańców i Kasernierte Polizei zwarte skoszarowane jednostki policyjne (bataliony i pułki policyjne por. Pułk Policji Krakau). Zwarte oddziały Schupo były używane także poza macierzystymi garnizonami, w tym na obszarze tyłowym frontu (m.i. z Einsatzgruppen) i w krajach okupowanych przez III Rzeszę, w tym na ziemiach polskich[1].
  • Gendarmerie (Żandarmeria) w mniejszych miejscowościach – policja ochronna w mniejszych miejscowościach,
  • Bahnschutzpolizei (Policja Kolejowa) – straż kolejowa,
  • Feuerschutzpolizei (Policja Przeciwpożarowa) – zawodowa straż pożarna,
  • Funkschutz (Straż Radiowa) – ochrona obiektów nadawczych,
  • Luftschutzpolizei (Policja Przeciwlotnicza) – obrona przeciwlotnicza,
  • Postschutz (Straż Pocztowa) – ochrona urzędów pocztowych, a także linii telegraficznych i telefonicznych,
  • Technische Nothilfe (Wsparcie Techniczne) – zwarte oddziały inżynieryjno-saperskie,
  • Verkehrspolizei (Policja Drogowa) – policja drogowa,
  • Verwaltungspolizei (Policja Administracyjna) – odpowiadała za postępowania administracyjne,
  • Wasserschutzpolizei (Policja Wodna) – policja rzeczna,
  • Werkschutzpolizei (Policja Zakładowa) – straż w zakładach pracy.

Poza terenem Rzeszy w skład Policji Porządkowej wchodziły jeszcze inne struktury o charakterze policyjnym:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Mała encyklopedia 1971 ↓, s. 130.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Christopher R. Browning, Jürgen Peter Krause: Ganz normale Männer. 3. Aufl., Rowohlt, Hamburg 1999. ISBN 3-499-60800-6.
  • Hans Buchheim: SS und Polizei im NS-Staat. Staatspolitische Schriftenreihe 13 (Sammlung über Recht des Nationalsozialismus), Studiengesellschaft für Zeitprobleme, Duisdorf bei Bonn, 1964. ASIN B0000BGX84
  • Wolfgang Curilla: Die deutsche Ordnungspolizei und der Holocaust im Baltikum und in Weißrußland 1941–1944. 2. Aufl., Schöningh, Paderborn 2006. ISBN 3-506-71787-1.
  • Friedrich Wilhelm: Die Polizei im NS-Staat. Die Geschichte ihrer Organisation im Überblick. 2. Aufl., Schöningh, Paderborn 1999. ISBN 3-506-77513-8.
  • Mała encyklopedia wojskowa. R-Ż. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
Nazizm
Podstawy
Władza
Historia
Partie polityczne
Postacie
Policja i wojsko
Zrzeszenia społeczne
Ideologia i rasizm
Powiązania