Otto Behaghel

Otto Behaghel
Ilustracja
Państwo działania

 Niemcy

Data i miejsce urodzenia

3 maja 1854
Karlsruhe

Data i miejsce śmierci

9 października 1936
Monachium

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: Językoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet w Heidelbergu

Doktorat

1876 – Językoznawstwo

Habilitacja

1878 – Językoznawstwo
Uniwersytet w Heidelbergu

Nauczyciel akademicki
uczelnia

Uniwersytet w Giessen

Stanowisko

profesor zwyczajny, rektor

Okres zatrudn.

1888–1925

Wilhelm Maximilian Otto Behaghel (ur. 3 maja 1854 w Karlsruhe, zm. 9 października 1936 w Monachium) – niemiecki germanista, językoznawca, młodogramatyk[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1873–1876 studiował filologię germańską, romańską i klasyczną na uniwersytecie w Heidelbergu oraz po jednym semestrze w Paryżu i Getyndze. W roku 1876 doktorat z językoznawstwa w Heidelbergu, a w 1878 tamże habilitacja na temat następstwa czasów w zdaniach niemieckich. W roku 1883 został profesorem zwyczajnym filologii niemieckiej na uniwersytecie w Bazylei[1].

W latach 1888–1925 pracował jako profesor germanistyki na uniwersytecie w Gießen. Rektor uniwersytetu w Gießen w latach 1895/96, 1905/06, 1907. Był m.in. członkiem Powszechnego Niemieckiego Stowarzyszenia Językowego, Bawarskiej Akademii Nauk, Towarzystwa Naukowego w Getyndze. 1888-1892 redaktor czasopisma germanistycznego „Germania”, a w latach 1924–1933 „Giessener Beiträge” (obecnie: „Beiträge zur deutschen Philologie”)[1].

Działalność naukowa

[edytuj | edytuj kod]

Obszary badań naukowych: historia języka niemieckiego, współczesny język niemiecki, składnia. Jest autorem aktualnych do dziś tzw. praw Behaghela (Behaghelsche Gesetze) odnoszących się do szyku wyrazów w zdaniu. Do nich należy np. reguła, że element treściowo najważniejszy występuje na końcu zdania[2]. Behaghel należał do szkoły młodogramatycznej[3]. Był wydawcą tekstów staro-wysoko-niemieckich i średnio-wysoko-niemieckich[4].

Otto Behaghel – publikacje (wybór)

[edytuj | edytuj kod]
  • · Die deutsche Sprache (1886, 11. wyd. 1954)
  • · Schriftsprache und Mundart (1896)
  • · Die Zeitfolge der abhängigen Rede (1878)
  • · Geschichte der deutschen Sprache (1891; 5. wyd. 1928)
  • · Gebrauch der Zeitform im konjunktiven Nebensatz der Deutschen (1898)
  • · Der Heliand und die angelsächsische Genesis (1902, 2. wyd. 1908)
  • · Bewusstes und Unbewusstes im dichterischen Schaffen (1906)
  • · Deutsche Syntax, t. 1-4 (1923–1928)

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1934 Goethe-Medaille (nadany przez prezydenta Hindenburga)
  • 1934 Goldener Ring des Deutschen Sprachvereins
  • Księgi jubileuszowe z okazji 70. i 80. rocznicy urodzin (zawarty tam spis publikacji Behaghela liczy 901 pozycji)[1]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Jego żoną była (od 1887 do 1924) Maria Dorothea Zöller, córka chemika. Mieli córkę Elisabeth i syna Otto (został profesorem chemii na uniwersytecie w Giessen)[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Biografie [online], Justus-Liebig-Universität Gießen [dostęp 2024-02-05] (niem.).
  2. ↑ (3) (PDF) Behaghel’s Laws and the Word Order Principles Revisited (researchgate.net)[1].
  3. ↑ Gerhard Helbig, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, 1982, s. 17–18 [dostęp 2024-02-05] (pol.).
  4. ↑ Adam Heinz, Dzieje językoznawstwa w zarysie, 1978, s. 193 [dostęp 2024-02-05].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Adam Heinz: Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
  • Gerhard Helbig: Dzieje językoznawstwa nowożytnego, tłum. z niem.: Czesława Schatte, Dorota Morciniec. Wrocław: Ossolineum, 1982. ISBN 83-04-00920-X.