Późna

Późna

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	krośnieński
Gmina	Gubin
Liczba ludności (2013)	106[2]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-629[3]
Tablice rejestracyjne	FKR
SIMC	0909503
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin Późna
Położenie na mapie Polski Późna
Położenie na mapie województwa lubuskiego Późna
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Późna
51°50′40″N 14°37′07″E/51,844444 14,618611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Późna (niem. Pohsen, łuż. Póžym)^[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Niewielka wieś położona na wschodnim brzegu Nysy wystąpiła w dokumentach po raz pierwszy już 1 maja 1000 roku^[5] pod nazwą (niem Pozdientin)^[6]. Za czasów margrabiego Dedo II^[7] w drugiej połowie XII wieku wieś dostała się w posiadanie klasztoru dziewic. W 1541 roku część wsi została sprzedana Peterowi von Radstock, a drugą kupił von Lockowin^[5]. Do wsi należał majątek oraz leżący na zachodnim brzegu Nysy folwark wspomniany w latach 1772 i 1867 pod nazwą (niem. Albertinenaue - Błonie Albertyny)^[8]. Późna w roku 1844 miała dwa folwarki, cegielnię i 30 budynków mieszkalnych, a dobra rycerskie były w posiadaniu rodziny von Rex^[8]. Podział dóbr został zakończony do 1891 roku. W posiadaniu rodziny Ebenholz był folwark, który następnie należał do Hoffmanów^[8]. Właścicielem folwarku w 1921 roku został fabrykant Rumsch, a w 1951 roku na gruntach folwarku powstała rolnicza spółdzielnia produkcyjna, która została rozwiązana w 1956 roku^[8].

Na wschodnim zboczu wzgórza z widokiem na miejscowość znajdował się mały zamek i plac wiejski. Zameczek po I wojnie światowej kupił lekarz Walter Boit z Forst. W 1927 roku dobudowano do niego obiekt na 25 łóżek i do 1945 roku służył jako dom wypoczynkowy^[8].

Na wiejskim placu stał pomnik poświęcony żołnierzom, a dzisiaj pozostał po nim tylko fundament i krzyż na środku wsi. W 1952 roku we wsi było 29 gospodarstw. Od 2007 roku Późna posiada sieć wodną^[8].

• 
  Stara mapa Późnej z XIX wieku
• 
  Sanatorium doktora Boyta
• 
  Pozostałości pomnika poświęconego niemieckim żołnierzom - mieszkańcom wioski poległym podczas pierwszej wojny światowej

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109835
2. Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1049 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7. Brak numerów stron w książce
5. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 295
6. Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 28
7. Polski serwis genealogiczny. genealogia.grocholski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. [dostęp 23.09.2013]
8. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 296

Bibliografia

• Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.28
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 295-298. ISBN 978-83-88059-54-4.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Późnej