Paenula

Paenula (z gr. φαίνολη phaínolē – płaszcz) – rzymskie wierzchnie okrycie bez rękawów, rodzaj peleryny z grubej tkaniny, odzież niższych warstw społecznych^[1][2][3].

Był to wełniany lub skórzany (paenula scortea)^[3], obszerny płaszcz, często z kapturem, spinany na ramieniu lub pod brodą, w kształcie półkloszowej peleryny sięgającej do połowy łydek^[2]. Noszony zwłaszcza przez mieszkańców wsi i podczas niepogody^[3], używany był jako strój podróżny, przez żołnierzy i niewolników^[1], rozpowszechniony także wśród pierwszych chrześcijan. Najpewniej był pierwowzorem ornatu^[2].

U Rzymian paenula należała do okrycia wierzchniego (amictus), przykrywającego odzież spodnią (indumenta). Miała kształt półkola, którego środek po nałożeniu leżał na karku, a obydwie połowy swobodnie zwisały równoległe z przodu, często zszyte; wówczas była narzucana jak ponczo, mając wycięcie na szyję, do którego doszywano kaptur (cucullus)^[4].

Zobacz też

• lacerna

Przypisy

1. Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: PWN, 1991, s. 626
2. W. Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Muza, 2001, s. 368
3. Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Z. Piszczek). Warszawa: PWN, 1973, s. 557
4. E. Szyller: Historia ubiorów. Warszawa: PWSZ, 1967, s. 49-50

Linki zewnętrzne

• «paenula» w W. Smith, W. Wayte, G.E. Marindin: A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London 1890

Encyklopedie internetowe (Peleryna):

• Britannica: topic/paenula