Pantalowice

Pantalowice

wieś
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	przeworski
Gmina	Kańczuga
Liczba ludności (2021)	1100[2]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	37-224[3]
Tablice rejestracyjne	RPZ
SIMC	0604413[4]
Położenie na mapie gminy Kańczuga Pantalowice
Położenie na mapie Polski Pantalowice
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Pantalowice
Położenie na mapie powiatu przeworskiego Pantalowice
49°57′07″N 22°26′09″E/49,951944 22,435833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pantalowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Kańczuga^[4][5].

Integralne części wsi Pantalowice^[4][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0604420	Dział	część wsi
0604459	Kopalina	część wsi
0604436	Pantalowice Dolne	część wsi
0604442	Pantalowice Górne	część wsi

Historia

Wieś szlachecka Pantelowice, własność Stanisława Derszniaka, położona była w 1589 w ziemi przemyskiej województwa ruskiego^[6].

W latach 50. i 60. XIX w. właścicielkami dobr tabularnych w Pantalowicach były Karolina Prek (żona Stanisława) i Zofia Szumanczowska^[7][8], około 1870 samodzielnie Karolina Prek^[9]. W latach 70. właścicielem Pantalowic Dolnych i Górnych był Stefan Prek^[10], w latach 80. tenże wraz z Władysławem Bzowskim^[11]. Według stanu z 1890 Pantalowice Adlerówkę posiadał Eissig Adler, Pantalowice i Folwark Janów posiadał Władysław Bzowski i Jan Pogonowski, a Pantalowice Karolówka posiadał sam Władysław Bzowski^[12]. Według stanu z 1897 Pantalowice Dolne i Górne ponownie posiadali razem Stefan Prek i Władysław Bzowski^[13]. Według stanu z 1904 właścicielem Pantalowic Dolnych był Władysław Bzowskich, a Górnymi władał Stefan Prek^[14], a w 1905 jako właściciele figurowali Stefan i Zofia Prekowie^[15]. W 1914, 1918 dobra w Pantalowicach Dolnych i Górnych posiadali M. hr. Brunicka i Stefan Prek^[16][17].

Według stanu z połowy 1916 we wsi mieszkało 1650 mieszkańców, istniał kościół i 2-klasowa szkoła^[18].

4 grudnia 1942 okupanci niemieccy zamordowali sześciu mieszkańców Pantalowic udzielających pomocy Żydom^[19].

6 marca 1943 gestapowcy rozstrzelali 11 mieszkańców wsi pod zarzutem przynależności do ruchu oporu^[20].

 Osobny artykuł: Zbrodnia w Pantalowicach i Hadlach Szklarskich.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Pantalowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[21] na listę zabytków wpisany jest zespół kościoła parafialnego, nr rej.: A-761 z 17.02.2012:

• kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1901-02
• dzwonnica, 1910
• kapliczka, 1908
• cmentarz kościelny.

Kościół parafialny, neogotycki (1900 - 1902) wzniesiony według planów S. Majerskiego. Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny ma XIV-wieczny rodowód. Poprzedni, drewniany kościół z 1693, spłonął wraz z wyposażeniem w 1900 roku.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 96742
2. Wieś Pantalowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 902 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa 1901, s. 12.
7. Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 253.
8. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 155.
9. Wykaz. „Gazeta Lwowska”. Nr 125, s. 764, 2 czerwca 1870. 
10. Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 59.
11. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 141.
12. Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 148.
13. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 139.
14. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 128.
15. Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 108.
16. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 121.
17. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 121.
18. Listy z kraju. „Kurjer Lwowski”. Nr 302, s. 3, 16 czerwca 1916. 
19. Aleksandra Namysło, Grzegorz Berendt (red.): Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej i Instytut Studiów Strategicznych, 2014, s. 412–413. ISBN 978-83-7629-669-2.
20. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 282.
21. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 112 [dostęp 2016-01-17] .

Linki zewnętrzne

• Pantalowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 845 .
• Mapa katastralna wsi Pantalowice z 1853