Paracymus

Paracymus
Thomson, 1867
Okres istnienia: oligocen–dziś
33.9/0
33.9/0
Ilustracja
Paracymus scutellaris
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

kusakokształtne

Nadrodzina

kałużnice

Rodzina

kałużnicowate

Podrodzina

Hydrophilinae

Plemię

Laccobiini

Rodzaj

Paracymus

Typ nomenklatoryczny

Hydrophilus aeneus Germar, 1824

Synonimy
  • Paracymorphus Kuwert, 1888
  • Eumetacymus Brèthes, 1922
  • Quasiparacymus Marjanian, 2009
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Paracymus – rodzaj chrząszczy z rodziny kałużnicowatych, podrodziny Hydrophilinae i plemienia Laccobiini. Kosmopolityczny. Obejmuje ponad 80 opisanych gatunków. W zapisie kopalnym znany od oligocenu.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Owad dorosły

[edytuj | edytuj kod]
Paracymus pygmaeus, widok z boku
Paracymus exiguus
Paracymus pisanus
Paracymus amplus
Paracymus pygmaeus

Chrząszcze o owalnym w zarysie, wypukłym w stopniu umiarkowanym do silnego ciele długości od 1,6 do 3 mm. Ubarwienie wierzchu ciała bywa żółtawe z ciemną, metaliczną plamą na przedpleczu albo jednolicie ciemne, z metalicznym połyskiem lub bez niego[1].

Głowa nie jest przewężona przed dużymi oczami. Czułki buduje od ośmiu do dziewięciu członów (najczęściej dziewięć[2]), z których trzy ostatnie formują buławkę. Nadustek jest szeroko na przednim brzegu wykrojony, dobrze zesklerotyzowana warga górna rozlegle odsłonięta, a ponadto wąsko odkryta jest część błony łącznej między wargą a nadustkiem[1]. Głaszczki szczękowe są krótsze niż szerokość głowy, o wszystkich członach zakrzywionych do wewnątrz[2].

Przedplecze jest wyraźnie szersze niż dłuższe[1][3]. Tarczka jest dobrze widoczna[3], z tyłu zaostrzona. Pokrywy mają dobrze widoczne rzędy przyszwowe, natomiast pozbawione są innych wyraźnych rzędów punktów. Szwy anapleuralne śródtułowia są ku przodowi trójkątnie zbieżne, co odróżnia Paracymus od podobnej Anacaena. Przód śródpiersia jest zwężony, a środek sklepiony w zmiennego kształtu wyrostek; obecność tegoż wyrostka odróżnia omawiany rodzaj od podobnego Crenitulus. Powierzchnia zapiersia jest płaska[1]. Stopy wszystkich par odnóży są pięcioczłonowe[2], a te przedniej pary u samców mogą mieć część członów rozszerzoną. Odnóża pary środkowej mają owłosienie hydrofobowe na udach ograniczone do części nasadowej. W przypadku odnóży pary tylnej uda tylko przy samej podstawie mają owłosienie hydrofobowe, a golenie są wyprostowane[1].

Na spodzie odwłoka widocznych jest pięć sternitów (od trzeciego do siódmego), z których ostatni ma tylną krawędź całobrzegą lub wykrojoną pośrodku[1]. Pod pokrywami na trzecim laterosternicie występują u części gatunków elementy aparatu strydulacyjnego zorganizowane w listewki[2][1].

Larwa

[edytuj | edytuj kod]

Głowa larwy pozbawiona jest szwu koronalnego, a szwy czołowe nie są ku tyłowi zbieżne. Przedni brzeg głowy ma wyposażone w cztery ząbki nasale oraz nie sięgające ku przodowi dalej niż ono i nienachodzące na nie, lekko niesymetryczne adnasalia. Żuwaczki są symetrycznie zbudowane, na krawędziach wewnętrznych zaopatrzone w po trzy ząbki, z których ten leżący najbliżej podstawy jest mały. Szczęki mają palpifery nieco dłuższe niż głaszczki szczękowe. Wargę dolną cechuje nieco szersza od przedbródka bródka i krótszy od głaszczków wargowych języczek[1].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcze wodne, ląd wykorzystujące tylko w stadium poczwarki. Zamieszkują strefy przybrzeżne rozmaitych wód płynących i stojących[2][1]. Niektóre są halobiontami[4]. Postacie dorosłe często przylatują do sztucznych źródeł światła[1].

Rodzaj kosmopolityczny[1][4]. W Australii stwierdzono 9 gatunków, w tym 8 endemicznych[1]. Z krainy palearktycznej znanych jest 10 gatunków, z których cztery podawane są z Europy[5]. W Polsce odnotowano tylko P. aeneus[4].

Taksonomia i ewolucja

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został w 1867 roku przez Carla Gustafa Thomsona. Gatunkiem typowym wyznaczono Hydrophilus aeneus[6][5]. W bazującym na analizie morfologicznej systemie Michaela Hansena z 1991 roku omawiany rodzaj zaliczono do Anacaenini[7]. Rewizji systematyki kałużnicowatych dokonali w 2013 roku Andrew E.Z. Short i Martin Fikáček na podstawie obszernej analizy molekularnej. Omawiany rodzaj przenieśli do plemienia Laccobiini. Okazał się on tworzyć w jego obrębie klad wraz z rodzajami Scoliopsis, Tritonus, Afrotormus i Tormus[2].

Do rodzaju tego należy ponad 80 opisanych gatunków[8]:

W zapisie kopalnym rodzaj znany jest od oligocenu – z epoki tej pochodzą skamieniałości P. excitatus[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Martin Fikáček: 20. Hydrophilidae Leach, 1815. W: Adam Ślipiński, John F. Lawrence: Australian Beetles. Volume 2. Archostemata, Myxophaga, Adephaga, Polyphaga (part). CSIRO Publishing, 2019, s. 271-350. ISBN 978-0-643-09730-8.
  2. ↑ a b c d e f Andrew Edward Z. Short, Martin Fikáček. Molecular phylogeny, evolution and classification of the Hydrophilidae (Coleoptera). „Systematic Entomology”. 38 (4), s. 723-752, 2013. The Royal Entomological Society. DOI: 10.1111/syen.12024. 
  3. ↑ a b Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.1 Hydrophilidae Latreille, 1802. W: Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 238-254, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.
  4. ↑ a b c Rafał Ruta, Mieczysław Stachowiak, Oleg Aleksandrowicz. The first record of Paracymus aeneus (Germar, 1824) (Coleoptera: Hydrophilidae) in Poland with notes on halophilous and halobiontic Hydrophilidae and Hydraenidae in Polish fauna. „Polskie Pismo Entomologiczne”. 75 (3), s. 359-368, 2006. 
  5. ↑ a b M. Hansen: Hydrophilidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetama (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 45–46.
  6. ↑ C.G. Thomson: Skandinaviens Coleoptera, synoptiskt bearbetade. Tom. IX. Lund: Lundbergska Boktryckeriet, 1867, s. 120.
  7. ↑ Michael Hansen, The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X.
  8. ↑ genus Paracymus C.G. Thomson, 1867. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2024-03-19].
  9. ↑ Martin Fikacek, Heiko Schmied, Jakub Prokop. Fossil Hydrophilid Beetles (Coleoptera: Hydrophilidae) of the Late Oligocene Rott Formation (Germany). „Acta Geologica Sinica - English Edition”. 84 (4), s. 732-750, 2010. DOI: 10.1111/j.1755-6724.2010.00239.x.