Partizione delle Alpi

Kolor czerwony: Alpi Occidentali (Alpy Zachodnie), kolor żółty: Alpi Centrali (Alpy Środkowe), kolor niebieski: Alpi Orientali (Alpy Wschodnie)

Partizione delle Alpi (z wł. „Podział Alp”; fr. Partition des Alpes, niem. Einteilung der Alpen) – klasyfikacja pasm górskich w Alpach używana przede wszystkim we Włoszech, ale także we Francji i Szwajcarii.[potrzebny przypis] Zgodnie z nim Alpy dzielą się na trzy główne części: Alpi Occidentali („Alpy Zachodnie”), Alpi Centrali („Alpy Środkowe”) i Alpi Orientali („Alpy Wschodnie”), które z kolei dzielą się na 26 sekcji i 112 grup[1].

Klasyfikację tę zaproponowano w 1924 roku na IX kongresie Congresso Geografico Italiano w Genui, została wprowadzona w 1926 roku[1].

Klasyfikacja Partizione delle Alpi została opublikowana i opisana w dokumencie pt. Nomi e limiti delle grandi parti del Sistema Alpino („Nazwy i granice dużych części systemu alpejskiego”).

Odbiór klasyfikacji

[edytuj | edytuj kod]

Klasyfikacja obejmuje całościowo cały łańcuch górski Alp. Pomimo że klasyfikacja obejmuje całe Alpy, uważana jest za typowy podział włoski, ponieważ nie uwzględnia w swoim zestawieniu dwustopniowego podziału Alp (Alpy Zachodnie i Alpy Wschodnie), który stosowany jest w innych państwach. Wśród wad klasyfikacji Partizione delle Alpi wymieniano również włączenie w jej struktury regionów, które nie stanowią części Alp.

Przykładowe braki i nieścisłości były przytaczane przez włoskiego naukowca Sergia Marazziego. Wskazywał on m.in. na takie błędy jak[1][2]:

W 2005 roku Sergio Marazzi zaproponował i przedstawił nową klasyfikację Alp w celu ujednolicenia istniejących podziałów – Suddivisione Orografica Internazionale Unificata del Sistema Alpino (SOIUSA)[1]. Klasyfikacja Partizione delle Alpi została poprawiona i opublikowana w takich pracach jak: Dictionaire encyclopédie des Alpes (2006)[3] oraz Il Grande Dizionario Enciclopedico delle Alpi (2007)[4].

Klasyfikacja

[edytuj | edytuj kod]
  • W klasyfikacji zachowano włoskie nazewnictwo.
  • Pogrubioną czcionką wyróżniono sekcje oraz oznaczenie cyfrowe danej sekcji, np. Alpi Graie (3).
  • Normalną czcionką zapisano grupy oraz oznaczenie cyfrowe i literowe danej grupy, np. Gruppo del Gran Paradiso (3.a).

Alpi Occidentali

[edytuj | edytuj kod]

Alpi Occidentali (pol. zachodnie) ciągną się od przełęczy Colle di Cadibona (Włochy) do przełęczy Col du Grand Ferret (pogranicze włosko-szwajcarskie), położony jest tu najwyższy szczyt Alp – Mont Blanc (4810 m n.p.m.) i dzielą się na:

Alpi Centrali

[edytuj | edytuj kod]

Alpi Centrali (pol. środkowe) rozciągają się od przełęczy Col du Grand Ferret (pogranicze włosko-szwajcarskie) i ciągną się do przełęczy Brenner (pogranicze austriacko-włoskie). Najwyższym masywem górskim położonym w Alpach Środkowych jest Monte Rosa (4634 m n.p.m.). Alpy Środkowe dzielą się na:

Alpi Orientali

[edytuj | edytuj kod]

Alpi Orientali (pol. wschodnie) rozpoczynają swój bieg od przełęczy Brenner (pogranicze austriacko-włoskie) i ciągną się do miasta Rijeka (Chorwacja). Najwyższy szczyt Alp Wschodnich – Großglockner, mierzy 3798 m n.p.m. Alpy Wschodnie dzielą się na:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Sergio Marazzi: La “Suddivisione orografica internazionale unificata del Sistema Alpino” (SOIUSA). Fioridimontagna.it. [dostęp 2015-01-03]. (wł.).
  2. Raoul Blanchard: Les Alpes Occidentales. [dostęp 2015-01-11]. (fr.).
  3. Pascal Kober: Dictionaire encyclopédie des Alpes. Glénat, 2006. ISBN 978-2723454605.
  4. Enrico Camanni: Il Grande Dizionario Enciclopedico delle Alpi. Priuli & Verlucca, 2007. ISBN 978-88-8068-392-6.