Pałac Cesarski[1] (jap. 京都御所 Kyōto Gosho; dosł. Pałac Cesarski w Kioto)[2][a] – pałac w Kioto, była siedziba cesarzy Japonii od połowy XIV wieku do 1868 roku[3].
Kioto mieściło siedzibę cesarską od czasu ustanowienia w nim stolicy przez cesarza Kammu (737–806) w 794 roku. Obecny Pałac Cesarski w Kioto był używany jako rezydencja cesarzy przez 500 lat od 1331 roku, aż do przeniesienia stolicy do Tokio w 1869 roku. Pałac był wiele razy zniszczony przez pożary i za każdym razem odbudowywany. Większość obecnych budynków została przebudowana w 1855 roku. Wśród nich najbardziej prestiżowym budynkiem jest Shishin-den (Sala Ceremonii Państwowych). Budynek został zbudowany w stylu architektonicznym okresu Heian (794–1185), aby pomieścić ceremonię intronizacji, która odbyła się w tradycyjny sposób. Ceremonie intronizacji cesarzy: Meiji, Taishō i Shōwa odbyły się w tej sali. Wewnątrz znajduje się tron takamikura[4].
W wyniku historycznych zmian politycznych, ekonomicznych i społecznych zwanych restauracją Meiji w 1868 roku stolica Japonii została przeniesiona z Kioto do Tokio. Również cesarz Meiji, który mieszkał w tym pałacu, przeniósł się do obecnego Pałacu Cesarskiego w Tokio w 1869 roku.
Kiedy odwiedził pałac w Kioto w 1877 roku, żałował, że jego rezydencja i okoliczne budowle zajmowane niegdyś przez arystokratów zostały zrujnowane. Władze prefektury Kioto usunęły ich pozostałości, tworząc duży kompleks pałacowo-parkowy Kyōto Gyoen w kształcie prostokąta o długości około 0,8 km ze wschodu na zachód i około 1,4 km z północy na południe. Został on otwarty dla publiczności w 1949 roku.
Obecnie obchodzone są w pałacu niektóre ważne wydarzenia dworskie, jak „Spotkanie przy Herbacie w Pałacu Cesarskim w Kioto” (Kyoto Imperial Palace Tea Party), organizowane przez parę cesarską. Pałac przyjmuje również gości państwowych i odgrywa ważną rolę jako miejsce przybliżające obcokrajowcom japońską kulturę dworską. Na terenie pałacu oprócz zabudowań pałacowych znajdują się dwa ogrody.
Wewnątrz tego obszaru parkowego znajduje się także poboczny kompleks pałacowy Sentō (仙洞御所, Sentō Gosho). Został on zbudowany w 1630 roku dla cesarza Go-Mizunoo po jego abdykacji i stał się następnie rezydencją kolejnych odsuniętych od władzy cesarzy[5][6].
Ten park otaczający oba kompleksy pałacowe jest zielonym sercem Kioto. Można wejść tam bezpłatnie, jest popularny wśród biegaczy, spacerowiczów, miłośników roślin i pikników. Na zachodnim krańcu parku znajduje się altana śliwkowa, która kwitnie na początku marca, i gaj spektakularnych shidare-zakura (płaczących drzew wiśni), które kwitną na przełomie marca i kwietnia[7].
Instytucją zarządzającą pałacami, obiektami i majątkiem rodziny cesarskiej jest Agencja Dworu Cesarskiego. Jej siedziba główna znajduje się obok głównego pałacu Kyūden na terenie pałacowego kompleksu cesarskiego Kōkyo w centrum Tokio. Ma ona specjalny oddział terenowy o nazwie Biuro Dworu Cesarskiego w Kioto, które jest odpowiedzialne za utrzymanie właściwości użytkowych Domu Cesarskiego (Rodziny Cesarskiej, 皇室 Kōshitsu), jak: Pałac Cesarski w Kioto (京都御所 Kyōto Gosho), Pałac Ōmiya w Kioto (京都大宮御所 Kyōto Ōmiya-gosho), Pałac Cesarski Sentō (京都仙洞御所 Kyōto Sentō-gosho) oraz wille cesarskie Katsura (桂離宮, Katsura Rikyū) i Shugaku-in (修学院離宮, Shugaku-in Rikyū), a także tereny w regionie, gdzie znajdują się cesarskie mauzolea i grobowce. W gestii Agencji znajduje się łącznie kilkanaście obiektów o różnym charakterze: farmy hodowlane, wille, rezydencje i pałace.