Penicillium albidum

Penicillium albidum
Ilustracja
Budowa Penicillium; kolejno od lewej: konidia, fialidy, metule, ramiona, konidiofor
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

kropidlakowce

Rodzina

kropidlakowate

Rodzaj

pędzlak

Gatunek

Penicillium albidum

Nazwa systematyczna
Penicillium albidum Sopp
Skr. VidenskSelsk. Christiania, Kl. I, Math.-Natur.(no. 11): 186 (1912)

Penicillium albidum Sopp – gatunek grzybów z klasy Eurotiomycetes[1]. Mikroskopijne grzyby strzępkowe.

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1912 roku Olav Johan Sopp i nadana przez niego nazwa naukowa jest ważna[1].

Morfologia i fizjologia

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb glebowy. W Polsce wyizolowano go z ziemi, ryzosfery, korzeni, nasion i sadzonek jodły pospolitej, łupinu żółtego, żyta i modraka abisyńskiego[2].

Penicillium albidum dobrze rośnie na wszystkich testowanych podłożach i zazwyczaj daje optymalne miana przeciwgrzybicze w ciągu 4–8 dni. Dobre miana uzyskuje się na podłożach Czapek-Dox, Raulin-Thom i Weindling, ale nie na pepton/Lemco/glukoza; dobre miana uzyskuje się również na uproszczonym podłożu ze źródłami azotu takimi jak azotan amonu, azotan potasu i winian amonu, ale nie z siarczanem amonu. Gdy stężenie glukozy i głębokość podłoża są zróżnicowane, najlepszy wzrost na jednostkę masy cukru uzyskuje się przy niskich stężeniach cukru. Zasadniczo początkowe pH ma niewielki wpływ na wzrost kolonii[3].

Kolonie wykazują nierównomierny wzrost powierzchni, są włókniste i składające się z nieregularnie rozgałęzionych i zwisających strzępek, odwrotna strona jest czerwonożółta. Konidia kolczaste lub szorstkie, początkowo zielone, ale szybko stają się oliwkowozielone do szarych i ostatecznie brązowe[4].

Charles Thom w 1930 roku opisał szczep (obecnie utracony z kolekcji) pod tą nazwą i umieścił gatunek w swojej serii P. nigricans-janczewskii. Szczep niedawno otrzymany z Centraalbureau jako izolacja tego gatunku przez Jankego tworzy kolonie zasadniczo białe, kłaczkowate i o powierzchni mniej lub bardziej nierównej; struktury konidialne są bardzo małe i fragmentaryczne i składają się niemal wyłącznie z fragmentów tworzonych oddzielnie lub jako silnie rozbieżne komórki zarodnikowe. Konidia są wyraźnie chropowate, kuliste i mierzą około 3,0 do 3,5 µm, rzadko 4,0 µm. Z wyjątkiem braku dobrze uformowanych i rozgałęzionych penicillusów, które Sopp ilustruje tak wyraźnie, szczep wydaje się zadowalająco pasować do jego opisu[4].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Z Penicillium albidum wytwarzany jest w procesach biotechnologicznych antybiotyk albidin[3]. Antybiotyk ten hamuje kiełkowanie szeregu pleśni przy stężeniach od 0,04 do 3 μg/ml i działa bakteriostatycznie przy stężeniach rzędu 25 μg/ml. Zapobiega pobieraniu tlenu przez Saccharomyces cerevisiae przy 10−3 M i zmniejsza go o 82% przy 10−4 M[3].

Otrzymano drugą, bezbarwną, grzybostatyczną substancję topiącą się w 156 °C, która z chlorkiem żelazowym daje głęboko zielony kolor. Jest ona aktywna przeciwko Botrytis allii przy stężeniu 25 μg/ml[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-17] (ang.).
  2. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 440, ISBN 978-83-89648-75-4.
  3. a b c d P.J. Curtis, H.G. Hemming, C.H. Unwin, Albidin, an antibiotic red pigment from Penicillium albidum, „Transactions of the British Mycological Society”, 34 (3), 1951, s. 332, DOI10.1016/S0007-1536(51)80060-3.
  4. a b Penicillium albidum Sopp, in Monogr, [w:] Ch. Thom, The Penicillia, Mycobank, s. 186–187 [dostęp 2024-12-17].