Phomopsis helianthi

Phomopsis helianthi
Ilustracja
Łodyga słonecznika porażona przez Phomopsis helianthi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

Diaporthales

Rodzina

Diaporthaceae

Rodzaj

Phomopsis

Gatunek

Phomopsis helianthi

Nazwa systematyczna
Phomopsis helianthi Munt.-Cvetk., Mihaljč. & M. Petrov
Nova Hedwigia 34(3 & 4): 433 (1981)

Phomopsis helianthi Munt.-Cvetk., Mihaljč. & M. Petrov – gatunek grzybów z rzędu Diaporthales[1]. U słoneczników (Helianthus) wywołuje grzybową chorobę o nazwie rak łodyg słonecznika[2].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum

Phomopsis, Diaporthaceae, Diaporthales, Diaporthomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungii[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisali Maria Muntañola-Cvetković, M. Mihaljčević i Marija Petrov w 1981 r.[1]

Synonim: Diaporthe helianthi Munt.-Cvetk., Mihaljč. & M. Petrov 1981[3].

Morfologia i rozwój

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikroskopijny, saprotrof i pasożyt roślin. Tworzy zarówno stadium bezpłciowe (anamorfę), jak i płciowe (teleomorfę)[2]. Jeszcze do niedawna teleomorfę zaliczano do odrębnego gatunku Diaporthe helianthi, obecnie nazwa ta jest synonimem Phomopsis helianthi[1].

Zimują pyknidia na resztkach roślin w ziemi. Mają kształt kulisty lub prawie kulisty, barwę od żółtej do czarnej, średnicę 400 µm i wystające długie szyjki o długości od 350 do 600 µm. Powstają w nich liczne worki o kształcie od kulistego do cylindrycznego, długości od 47,5 do 57,5 µm i szerokości od 7,5 do 12,0 µm. Zarodniki (askospory) tworzą się w temperaturze od 15 do 30 °C, temperatura optymalna to 25 °C. Uwalniają się na wysokość około 3 mm nad powierzchnią resztek pożniwnych w wilgotnych warunkach i temperaturach poniżej 10° C. Czasami może występować biała masa lub krople śluzu zawierające askospory wytworzone na wierzchołku brodawki perytecjów. Askospory są dwukomórkowe, bezbarwne, jednoprzegrodowe, elipsoidalne, mają długość od 12,5 do 14,5 µm długości i szerokość od 3,2 do 4,5 µm. Wytwarzane są w perytecjach przez około 17 dni[4]. Przenoszone przez wiatr askospory dokonują Infekcji pierwotnej na liściach słoneczników[4].

Porażone liście więdną i obumierają, a grzybnia patogenu rozprzestrzenia się przez ogonek liściowy do łodygi. Tu następuje rozmnażanie bezpłciowe. Tworzą się pyknidia wytwarzające dwa rodzaje zarodników konidialnych. Konidia alfa są szkliste, o kształcie od wrzecionowatego do elipsoidalnego i mają wymiary 5,5–10,0 × 1,5–3,0 µm. Konidia beta są szkliste, nitkowate i mają wielkość 17,0–42,0 × 0,5–2,0 µm[4]. Proporcjonalna zawartość tych konidiów jest zależna od warunków środowiskowych. Zwykle konidia beta wytwarzane są w większej ilości, niż konidia alfa. Powstałe w okresie wegetacyjnym perytecja zimują na szczątkach roślin. Doświadczalnie stwierdzono, że mogą na nich przetrwać do pięciu lat[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
  2. ↑ a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
  4. ↑ a b c Mathew i inni, Phomopsis Stem Canker of Sunflower, [w:] Plant Health Instructor. DOI: 10.1094/PHI-I-2018-1103-01 [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
  5. ↑ Herr, L. J. "Diaporthe Stem Canker of Sunflower." Plant Disease 67.8 (1983): 911-13