Phrurolithus

Phrurolithus
C.L. Koch, 1839
Ilustracja
Nieoznaczony osobnik z Hiszpanii
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Rodzina

Phrurolithidae

Rodzaj

Phrurolithus

Typ nomenklatoryczny

Macaria festiva C.L. Koch, 1835

Multimedia w Wikimedia Commons
Samica Phrurolithus festivus

Phrurolithus – rodzaj pająków z rodziny Phrurolithidae. Obejmuje 58 opisanych gatunków. Zamieszkuje Palearktykę i Amerykę Północną od Kanady po Meksyk i Haiti.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Pająki te cechują się owalnym karapaksem o stromych bokach i wyraźnych[1], wyższych od części głowowej jamkach[2]. Środkowe pary oczu są mniejsze niż boczne i rozmieszczone na planie prostokąta. W widoku od przodu przednio-środkowa para oczu leży nieco wyżej niż przednio-boczna. Wysokość nadustka jest około trzykrotnie większa niż oczu przednio-środkowej pary. Zwężone ku szczytowi szczękoczułki mają po dwa rzędy długich i zakrzywionych szczecinek na przedniej krawędzi oraz po jednym małym ząbku na tylnej. Warga dolna jest półtorakrotnie szersza niż wyższa. Długość szczęk jest nieco większa niż ich szerokość. Tył sternum jest tępo zakończony i wchodzi pomiędzy biodra czwartej pary odnóży. Odnóża kroczne pozbawione są skopuli i przypazurkowych kępek szczecinek. Pierwsza para odnóży krocznych ma po 2–3 pary kolców na spodzie nadstopiów i 4–5 par kolców na spodnich powierzchniach goleni[1]. Tylno-środkowa para kądziołków przędnych ma u samca po jednym gruczole przędnym w kształcie kiści winogron, zaś u samicy całkiem pozbawiona jest gruczołów o takim kształcie[2].

Samiec ma nogogłaszczki z apofizą medialną na udzie. Jego aparat kopulacyjny cechuje subtegulum poprzecznie skrzyżowane z odsiebną częścią bulbusa i zaopatrzone w płat blokujący. Spełniający podobną funkcję płat znajduje się również na tegulum u nasady embolusa. Genitalia samicy cechują się obecnością na przewodzie kopulacyjnym dodatkowego zbiornika nasiennego między otworem kopulacyjnym a pierwotną spermateką[2].

Rozprzestrzenienie

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten rozprzestrzeniony jest w Palearktyce oraz w Ameryce Północnej: od Kanady po Meksyk i Hispaniolę[3]. W Polsce jest jedynym rodzajem ze swojej rodziny, reprezentowanym przez 3 gatunki[4] (zobacz: Phrurolithidae Polski).

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj ten wprowadzony zostały w 1839 roku przez Carla Ludwiga Kocha[5]. W 2002 roku Jan Bosselaers i Rudy Jocqué przenieśli go z rodziny obniżowatych do Corinnidae[6]. W 2014 roku Martín Ramírez umieścił go w rodzinie Phrurolithidae[2]. W 2019 roku Norman I. Platnick sugerował, że gatunki północnoamerykańskie mogą wymagać wydzielenia poza obręb tego rodzaju[7]. W 2020 roku Alireza Zamani i Jurij Marusik dokonali na podstawie analizy morfologicznej rewizji rodzaju, przenosząc zeń 27 wschodnioazjatyckich gatunków do rodzaju Otacilia[8]. Po tych zmianach klasyfikuje się w rodzaju Phrurolithus 58 gatunków[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics & Evolution, Supplement”. 63, s. 285-601, 2006. 
  2. ↑ a b c d M.J. Ramírez. The morphology and phylogeny of dionychan spiders (Araneae: Araneomorphae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 390, s. 1-374, 2014. DOI: 10.1206/821.1. 
  3. ↑ a b Phrurolithus. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2020. [dostęp 2020-08-02].
  4. ↑ Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2013-08-23].
  5. ↑ C.L. Koch: Die Arachniden. Nürnberg: C.H. Zeh'sche Buchhandlung, 1839.
  6. ↑ J. Bosselaers, R. Jocqué. Studies in Corinnidae: cladistic analysis of 38 corinnid and liocranid genera, and transfer of Phrurolithinae. „Zoologica Scripta”. 31, s. 241-270, 2002. 
  7. ↑ N.I. Platnick. The guardstone spiders of the Phrurotimpus palustris group (Araneae, Phrurolithidae). „American Museum Novitates”. 3944, s. 1-29, 2019. DOI: 10.1206/3944.1. 
  8. ↑ A. Zamani, Y.M. Marusik. A survey of Phrurolithidae (Arachnida: Araneae) in southern Caucasus, Iran and Central Asia. „Zootaxa”. 4758 (2), s. 311-329, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4758.2.6.