Physella

	Physella
	Haldeman, 1843
	; Rozdętka zaostrzona (Physella acuta, syn. Physa acuta) jest jedynym przedstawicielem tego rodzaju na obszarze Polski.
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	Heterobranchia
Infragromada	Euthyneura
(bez rangi)	Tectipleura
Nadrząd	Hygrophila
Nadrodzina	Lymnaeoidea
Rodzina	rozdętkowate
Podrodzina	Physinae
Rodzaj	Physella
	Typ nomenklatoryczny
	Physa globosa Haldeman, 1841
Synonimy
	Archiphysa D.W. Taylor, 2003; Costatella Dall, 1870; Haitia Clench & Aguayo, 1932; Petrophysa Pilsbry, 1926; Utahphysa D.W. Taylor, 2003;
	Archiphysa D.W. Taylor, 2003; Costatella Dall, 1870; Haitia Clench & Aguayo, 1932; Petrophysa Pilsbry, 1926; Utahphysa D.W. Taylor, 2003;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Physella – rodzaj słodkowodnych ślimaków płucodysznych z rodziny rozdętkowatych (Physidae), utworzony w 1843^[4] roku przez Haldemana^[5]. Gatunkiem typowym jest Physa globosa. Na podstawie różnic w anatomicznej budowie płaszcza F.C. Baker w 1928 roku przeniósł wszystkie północnoamerykańskie gatunki rozdętek do Physella, oddzielając je w ten sposób od gatunków europejskich zgrupowanych wówczas w rodzaju Physa. Bazując na anatomii narządów rozrodczych oraz cechach muszli i kolumienki, Haldeman podzielił rodzaj na dwa podrodzaje: Physella i Physodon. Kolejni badacze proponowali dalsze podziały i zmiany w klasyfikacji. Łącznie do Physella zaliczono ponad 30 taksonów^[1], ale wśród malakologów nie ma co do tego zgodności. Gatunki znane z Ameryki Północnej stwierdzano w Europie i odwrotnie, europejskie odkrywano na kontynencie amerykańskim. Badania przeprowadzone do 2007 roku nie rozstrzygnęły jednoznacznie kwestii zasadności wyodrębniania rodzaju Physella^[6]. W literaturze północnoamerykańskiej dominuje pogląd, że zaliczane tu gatunki powinny pozostać w rodzaju Physa^[4].

Podział systematyczny

Do rodzaju Physella zaliczane są następujące współczesne gatunki^[3]:

Physella acuta (Draparnaud, 1805) – rozdętka zaostrzona
Physella ashmuni (D.W. Taylor, 2003)
Physella carolinae (Wethington, J. Wise & Dillon, 2009)
Physella columbiana (Hemphill, 1890)
Physella costata (Newcomb, 1861)
Physella elegans (Clench & Aguayo, 1932)
Physella gyrina (Say, 1821)
Physella hemphilli D.W. Taylor, 2003
Physella hendersoni (Clench, 1925)
Physella hordacea (I. Lea, 1864)
Physella jamaicensis (C.B. Adams, 1851)
Physella johnsoni (Clench, 1926)
Physella lacustris (Clessin, 1886)
Physella laphami F.C. Baker, 1928
Physella latchfordi F.C. Baker, 1928
Physella lordi (Baird, 1863)
Physella moreleti (D.W. Taylor, 2003)
Physella natricina (D.W. Taylor, 1988)
Physella osculans (Haldeman, 1841)
Physella patzcuarensis (Pilsbry, 1891)
Physella pomilia (Conrad, 1834)
Physella porteri (Germain, 1913)
Physella solidissima (Pilsbry, 1920)
Physella sonomae (D.W. Taylor, 2003)
Physella spelunca (R.D. Turner & Clench, 1974)
Physella venustula (A. Gould, 1847)
Physella vinosa (A. Gould, 1847)
Physella zionis (Pilsbry, 1926)
Physella zomos (J.L. Baily & R.I. Baily, 1952)

oraz gatunki wymarłe, znane tylko ze szczątków kopalnych^[3]:

Physella bridgerensis (Meek, 1873) †
Physella harpa (D.W. Taylor, 1981) †
Physella humboldtiana (D.W. Taylor, 1981) †
Physella olive Pierce, 2014 †
Physella pleromatis (C.A. White, 1877) †
Physella taylori (Naranjo-García & Aguillón, 2019) †
Physella wattsi (Arnold, 1909) †

Przypisy

↑ ^a ^b Physella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 388, 420. ISBN 978-83-88147-09-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ MolluscaBase eds., Physella Haldeman, 1842, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-23] (ang.).
↑ ^a ^b F. Welter-Schultes: Genus taxon summary for Physella. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2010. [dostęp 2024-03-23]. (ang.).
↑ S.S. Haldeman: A monograph of the freshwater univalve Mollusca of the United States, including notices of species in other parts of North America. Philadelphia: 1842–1847.
↑ A.R. Wethington, C. Lydeard. A molecular phylogeny of Physidae (Gastropoda: Basommatophora) based on mitochondrial DNA sequences. „Journal of Molluscan Studies”. 73 (3), s. 241–257, 2007. DOI: 10.1093/mollus/eym021. (ang.).

[itis-1] Physella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[FaunaT3-2] Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 388, 420. ISBN 978-83-88147-09-8.

[mb-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ MolluscaBase eds., Physella Haldeman, 1842, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-23] (ang.).

[ab-4] F. Welter-Schultes: Genus taxon summary for Physella. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2010. [dostęp 2024-03-23]. (ang.).

[Hald-5] S.S. Haldeman: A monograph of the freshwater univalve Mollusca of the United States, including notices of species in other parts of North America. Philadelphia: 1842–1847.

[Wethington-6] A.R. Wethington, C. Lydeard. A molecular phylogeny of Physidae (Gastropoda: Basommatophora) based on mitochondrial DNA sequences. „Journal of Molluscan Studies”. 73 (3), s. 241–257, 2007. DOI: 10.1093/mollus/eym021. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]