Pierekaczewnik

Pierekaczewnik (2016)

Pierekaczewnik (biał. перакачаўнік, pierakaczaunik, od ros. pieriekatywat’ – przewałkowywać[1]) – potrawa w formie zapiekanego ciasta z nadzieniem, znana w kuchni tatarskiej, białoruskiej, tureckiej i litewskiej, m.in. wśród mniejszości tatarskiej zamieszkującej Podlasie[2].

Pierekaczewnik sporządza się z ciasta makaronowego, z którego robi się bardzo cienkie (prawie przezroczyste) płaty. Następnie smaruje się je z obu stron masłem lub gęsim tłuszczem i przekłada nadzieniem. Nadzienie może być słodkie np. z twarogu i rodzynek, jabłek lub suszonych śliwek, albo mięsno-warzywne z baraniny, wołowiny, gęsiny lub z mięsa indyka. Płaty przełożone nadzieniem zawija się w rulon, a następnie zwija w spiralę przypominającą skorupę ślimaka. Pierekaczewnik piecze się w okrągłej formie / patelni (dawniej z miedzi[2]). Po dwugodzinnym pieczeniu gotowe ciasto waży ok. 3 kg[2][3].

Przepisy na to ciasto przekazywane są z pokolenia na pokolenie podobno od XVIII w.[2], a dokładny opis jego przygotowywania został opisany w latach 30. XX w.[4]

Pierekaczewnik podawany był na gorąco w czasie świąt, ale i na zimno, jako przekąska między posiłkami[2]. Pracochłonność przygotowania sprawia, że pierekaczewnik przygotowuje się w domach tatarskich bardzo rzadko, tylko podczas świąt Bajramy[1][3] lub na specjalne okazje[5]. Można go skosztować w tatarskich gospodarstwach agroturystycznych[1], np. w Kruszynianach[6] lub Bohonikach[7].

Produkt jako pierwszy[8] został wpisany na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 20 lipca 2005 roku[1] w województwie podlaskim. Posiada od 20 lipca 2009 r. status Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności[9] – produktu prawnie chronionego w Unii Europejskiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi: Lista produktów tradycyjnych. Woj. podlaskie. Pierekaczewnik. [dostęp 2013-06-25]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e Алесь Белы: Наша страва. Перакачаўнік. Наша Ніва, 2007-04-20. [dostęp 2013-06-25]. (biał.).
  3. ↑ a b Wniosek o rejestrację GTS. Rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006.„Pierekaczewnik”. Nr WE: PL-TSG-0007-0054-23.04.2007. „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”. C 269/14, 2008-10-24. [dostęp 2013-06-25]. (pol.). 
  4. ↑ Stanisław Kryczyński. Tatarzy litewscy. „Rocznik Tatarski”, s. 169, 1938. Warszawa: Rada Centralna Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej. (pol.). 
  5. ↑ Edyta Stańczyk: Polscy Tatarzy czekają na księcia Karola. Szykują kibiny i pierekaczewnik. gazeta.pl, 2010-03-15. [dostęp 2013-06-25]. (pol.).
  6. ↑ Anna Mierzyńska: Przez żołądek do serca... Podlasian. Gazeta Współczesna, 2005-08-25. [dostęp 2013-06-25]. (pol.).
  7. ↑ Agencja Rynku Rolnego: Pierekaczewnik. trzyznakismaku.pl. [dostęp 2013-06-26]. (pol.).
  8. ↑ Polska Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego: Lista Produktów Tradycyjnych MRiRW. produkty-tradycyjne.pl. [dostęp 2013-06-25]. (pol.).
  9. ↑ Rozporządzenie Komisji (WE) NR 567/2009 z dnia 29 czerwca 2009 r. rejestrujące w rejestrze gwarantowanych tradycyjnych specjalności nazwę (Pierekaczewnik (GTS)). „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”. L 168/22, 2009-06-30. [dostęp 2013-06-25]. (pol.).