Pierwiosnek lepki

Pierwiosnek lepki
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

pierwiosnkowate

Rodzaj

pierwiosnek

Gatunek

pierwiosnek lepki

Nazwa systematyczna
Primula glutinosa Wulfen
Fl. Austriac. 5: 41 1778[3]
Synonimy
  • Aretia glutinosa (Wulfen) Link
  • Auricula glutinosa (Wulfen) Spach
  • Auricula-ursi glutinosa (Wulfen) Soják[3]

Pierwiosnek lepki, pierwiosnka lepka (Primula glutinosa Wulfen) – gatunek rośliny z rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae Vent.). Występuje naturalnie we wschodniej części Alp Centralnych. Jest rzadko spotykany[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Bylina dorastająca do 2–10 cm wysokości. Często rozrasta się na podłożu jak murawa[4].
Liście
Wszystkie liście w dotyku bywają lepkie. Są podłużnego kształtu, zwężające się u nasady. Mają do 6 cm długości. Osadzone są na krótkim ogonku liściowym. Zebrane są w odziomkową rozetę. Brzegi liści są drobno ząbkowane, głównie przy wierzchołku[4].
Kwiaty
W czasie kwitnienia wyrasta głąbik o wysokości około 10 cm. Na jego szczycie rozwija się kilka kwiatów w gęsto zebrany kwiatostan w kształcie baldaszka. Pojedynczy kwiat ma średnicę 1–1,5 cm. Złożony jest z 5 zrośniętych u podstawy płatków. Płatki mają najczęściej lilioworóżową barwę. Mają sercowato wcięty kształt. W gardzieli korony kwiatu występuje ciemny pierścień[4].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do pierwiosnka Hallera (Primula halleri), który również znajduje się pod ochroną. Odróżnia się wyższym głąbikiem, który osiąga wysokość do 25 cm. Liście od spodu bywają zabarwione na żółtawy kolor[4].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Kwitnie od lipca do sierpnia. Występuje na piargach oraz luźnych murawach górskich. Preferuje wilgotne podłoże, ubogie w wapń. Występuje na wysokości od 1800 do 3000 m n.p.m.[4]

Gatunek ten w krajach alpejskich znajduje się pod ochroną prawną. Ze względu na to, że pozostaje długo pod pokrywą śnieżną, znacznie później od innych pierwiosnek wypuszcza pędy, jak i również później kwitnie[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  3. a b Primula glutinosa Wulfen. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
  4. a b c d e f g Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 33. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).