Pieśń wymarszu

Le Chant du Départ
Pieśń Wymarszu
Ilustracja
Tekst Pieśni Wymarszu drukowany bez daty z 1794 roku.
Państwo

 I Cesarstwo Francuskie

Tytuł alternatywny

Hymne à la liberté
pol. Hymn do wolności

Tekst

Marie Joseph Chénier, 1794

Muzyka

Étienne Méhul, 1804

Lata obowiązywania

od 1804 do 6 kwietnia 1814 i 100 dni w 1815

Pieśń Wymarszu
Instrumentalne nagranie hymnu

Pieśń wymarszu (fr. Le Chant du Départ) – pieśń powstała w 1794, w czasach rewolucji francuskiej jako hymn żołnierzy republikańskich wyruszających na front. Autorem jej melodii jest Étienne Nicolas Méhul, słowa napisał Marie-Joseph Chénier. W czasach I Cesarstwa pieśń była hymnem narodowym Francji. Popularność jako pieśń wojskowa odzyskała przed I wojną światową, kiedy ponownie była śpiewana przez żołnierzy udających się na front.

Historia powstania

[edytuj | edytuj kod]

Powstanie Pieśni wymarszu było związane z szerzej zakrojoną kampanią Komitetu Ocalenia Publicznego na rzecz promowania postawy patriotycznej w społeczeństwie i zachęcania Francuzów do zaciągania się do wojska lub czynnego wspierania armii w inny sposób. Została zaprezentowana w Komitecie Ocalenia Publicznego 14 lipca 1794 i uzyskała pozytywną opinię Maksymiliana Robespierre'a, który uznał ją za znakomity przykład poezji republikańskiej, jednak zmienił tytuł (Pieśń wymarszu zamiast Hymn do wolności). Natychmiast po uzyskaniu akceptacji rządu pieśń została wykonana w czasie oficjalnych obchodów rocznicy zburzenia Bastylii, a następnie wydrukowana w 18 tys. egzemplarzy w celu dystrybucji we wszystkich armiach Republiki Francuskiej. Zyskała ogromną popularność, żołnierze nazywali utwór bratem Marsylianki.

Dalsza obecność w historii Francji

[edytuj | edytuj kod]

W czasach I Cesarstwa Pieśń wymarszu, jako mniej agresywna w wymowie niż Marsylianka, została wybrana przez Napoleona Bonapartego nowym hymnem państwowym. Pieśń śpiewali żołnierze francuscy z czasów I i II wojny światowej. W 1974 w swojej kampanii przed wyborami prezydenckimi wykorzystał ją Valéry Giscard d’Estaing.

Treść i forma pieśni

[edytuj | edytuj kod]

W założeniach autorów Pieśń wymarszu miała być żywym obrazem muzycznym, co wiązało się z tradycją świąt rewolucyjnych. Każda z siedmiu zwrotek utworu ma innego narratora i odwołuje się do innych odbiorców:

  • pierwsza jest apelem deputowanego Konwentu Narodowego do żołnierzy,
  • drugą śpiewa matka wysyłająca swoich synów na front,
  • trzecią śpiewają ojcowie żołnierzy,
  • w czwartej dziecko śpiewa o bohaterskich czynach nieletnich ochotników Josepha Bary i Josepha Viali,
  • piątą śpiewają żony żołnierzy,
  • szóstą - młode dziewczęta,
  • siódmą i refren wykonują sami żołnierze, deklarując swoje oddanie ojczyźnie.

Tekst i tłumaczenie

[edytuj | edytuj kod]
Pieśń wymarszu była często śpiewana podczas mobilizacji i w czasie I wojny światowej, a czasem była nawet uwieczniana na pomnikach wojennych jak na grafice powyżej w Phalempin na północy Francji.
Pierwszy wers pieśni (La Victoire en chantant) na podstawie pomnika z brązu i kamienia.
Un député du Peuple Poseł narodu

La victoire en chantant
Nous ouvre la barrière.
La Liberté guide nos pas.
Et du Nord au Midi
La trompette guerrière
A sonné l'heure des combats.
Tremblez ennemis de la France
Rois ivres de sang et d'orgueil.
Le Peuple souverain s'avance,
Tyrans descendez au cercueil.

Pieśń zwycięstwa
Otwiera swoją bramę dla nas
Wolność kieruje naszymi krokami
I z północy na południe
Trąbka wojenna
Wybrzmiewa godzinę bitwy
Drżyjcie wrogowie Francji
Królowie są pijani krwią i dumą
Suwerenni (wolni) ludzie nadchodzą
Tyrani zejdą do swoich grobów

Chant des guerriers (Refrain) Pieśń wojowników (Refren)

La République nous appelle
Sachons vaincre ou sachons périr
Un Français doit vivre pour elle
Pour elle un Français doit mourir.

Republika nas wzywa
Poinformuj nas jak pokonać lub jak zginąć
Francuz musi żyć dla niej [Republiki]
Dla niej [Republiki] Francuz musi zginąć

Une mère de famille Matka rodziny

De nos yeux maternels ne craignez pas les larmes :
Loin de nous de lâches douleurs !
Nous devons triompher quand vous prenez les armes :
C'est aux rois à verser des pleurs.
Nous vous avons donné la vie,
Guerriers, elle n'est plus à vous ;
Tous vos jours sont à la patrie :
Elle est votre mère avant nous.
(Refrain)

Nie bój się, że nasze matczyne oczy będą płakać
Od nas przepadnij, tchórzliwa rozpaczy!
Będziemy triumfować gdy weźmiesz broń
To królowie powinni upuścić łzę
My dałyśmy ci życie
Wojownicy, nie jest już dłużej wasze
Wszystkie wasze dni należą do Ojczyzny
Ona jest waszą matką bardziej niż my
(Refren)

Deux vieillards Dwaj starcy

Que le fer paternel arme la main des braves ;
Songez à nous au champ de Mars ;
Consacrez dans le sang des rois et des esclaves
Le fer béni par vos vieillards ;
Et, rapportant sous la chaumière
Des blessures et des vertus,
Venez fermer notre paupière
Quand les tyrans ne seront plus.
(Refrain)

Niech ich ojców miecz znajdzie się w rękach dzielnych,
Pamiętajcie nas na polu marsowym (na polu bitwy)
Chrzcijcie się w krwi królów i niewolników
Miecz w ten sposób będzie pobłogosławiony przez waszych starszych
I przynosząc z powrotem do domu
Obie rany i cnoty
Powróćcie aby zamknąć nam oczy
Gdy tyranów już nie będzie
(Refren)

Un enfant Dziecko

De Barra, de Viala le sort nous fait envie ;
Ils sont morts, mais ils ont vaincu.
Le lâche accablé d'ans n'a point connu la vie :
Qui meurt pour le peuple a vécu.
Vous êtes vaillants, nous le sommes :
Guidez-nous contre les tyrans ;
Les républicains sont des hommes,
Les esclaves sont des enfants.
(Refrain)

Los Bary i Viali przepełnia nas zazdrością
Oni zginęli, ale zwyciężyli
Tchórze zmiażdżeni przez wagę lat nigdy tak naprawdę nie zaznali życia
Ten który umarł za ludzi, żył
Jesteście dzielni, my też
Prowadźcie nas przeciwko tyranom
Republikanie są mężczyznami
Niewolnicy są dziećmi
(Refren)

Une épouse Żona

Partez, vaillants époux ; les combats sont vos fêtes ;
Partez, modèles des guerriers ;
Nous cueillerons des fleurs pour en ceindre vos têtes :
Nos mains tresserons vos lauriers.
Et, si le temple de mémoire
S'ouvrait à vos mânes vainqueurs,
Nos voix chanterons votre gloire,
Nos flancs porteront vos vengeurs.
(Refrain)

Opuszczający dzielni mężowie! Bitwy są waszymi świętami
Opuszczający, modelowi wojownicy
My pozbieramy kwiaty, aby ukoronować wasze głowy
Nasze dłonie uplotą wieńce laurowe
A jeśli świątynia pamięci (śmierć)
Otworzy się na wasze zwycięskie many
Nasze głosy będą śpiewać waszą chwałę
Nasze łona będą nosić waszych mścicieli
(Refren)

Une jeune fille Młoda dziewczyna

Et nous, sœurs des héros, nous qui de l'hyménée
Ignorons les aimables nœuds ;
Si, pour s'unir un jour à notre destinée,
Les citoyens forment des vœux,
Qu'ils reviennent dans nos murailles
Beaux de gloire et de liberté,
Et que leur sang, dans les batailles,
Ait coulé pour l'égalité.
(Refrain)

My jesteśmy siostrami bohaterów, my które Hymen łączy słodkimi więzami małżeństwa
Nadal nieświadome
Czy kiedyś połączy się nasz los z waszym
Obywatel powinien wyrazić życzenie
Niech wrócą w nasze mury
Ozdobieni chwałą i wolnością
I niech ich krew w walce
Rozlewa się za równość
(Refren)

Trois guerriers Trzej Wojownicy

Sur le fer devant Dieu, nous jurons à nos pères,
À nos épouses, à nos sœurs,
À nos représentants, à nos fils, à nos mères,
D'anéantir les oppresseurs :
En tous lieux, dans la nuit profonde,
Plongeant l'infâme royauté,
Les Français donneront au monde
Et la paix et la liberté.
(Refrain)

Na żelazo, przed Bogiem, przysięgamy naszym ojcom
Naszym żonom, naszym siostrom
Naszym reprezentantom, naszym synom, naszym matkom
Że unicestwimy ciemiężycieli
Wszędzie, w głęboką noc
Przez zatopienie niesławnej arystokracji
Francuzi dadzą światu
Pokój i wolność
(Refren)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]