Pinaks

Ten artykuł od 2019-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Pinaks (gr. πίναξ pinax, lm. gr. πῐ́νᾰκες pinakes) – tabliczka wotywna w starożytnej Grecji.

Tabliczki wotywne

Miały postać drewnianych, terakotowych lub kamiennych tabliczek z przedstawieniami malarskimi lub mieszanymi (rzeźbiarsko-malarskimi, z wkomponowanymi reliefami). Składano je w świątyniach jako dary dla bogów dla wyproszenia określonych łask.

Przedstawienia na nich zawierają rozmaite sceny, takie jak: rytualne libacje, różne uroczystości religijne, sceny mitologiczne oraz z życia codziennego. Tabliczki pokazują także pojedynczych czcicieli przed bogami lub posągami kultowymi w sanktuariach. Niemal wszystkie, których ofiarodawcami były kobiety, przedstawiają je w otoczeniu rodziny, natomiast ofiarowywane przez mężczyzn przedstawiają tylko ich. Jednak większość pinakes składana była w świątyniach z prośbą o uzdrowienie i zawiera przedstawienia różnych części ciała człowieka dotkniętych chorobą.

Największe ilości pinakes odkryto w świątyni Posejdona w Penteskufii koło Koryntu oraz w Lokri w południowych Włoszech w pobliżu świątyni Persefony. Tabliczki korynckie były malowane po obu stronach, a datuje się je na połowę VI wieku p.n.e. i czas późniejszy. Tabliczki z Lokri pochodzą z VI–IV wieku p.n.e., odkryto tam ponad 5 tys. pinakes i ich fragmentów. Zawierają one sceny mitologiczne z udziałem bogini Persefony, a także sceny z życia rodzinnego i małżeńskiego.

Rola w teatrze greckim

Nazwą pinakes określano malowane na płytach dekoracje, umieszczane pomiędzy kolumnami zdobiącymi ściany skene^[1]. Stosowane były w teatrach okresu klasycznego (w Teatrze Dionizosa i innych na nim wzorowanych).

Rola u żydów

Z nazwy tej wziął się hebrajski pinkas – księgi gminy żydowskiej, wraz z protokołami z posiedzeń jej organów^[2].

Zobacz też

Pinakes

Przypisy

↑ Mirosław Kocur: Teatr antycznej Grecji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001, s. 190, 202, seria: Dramat – Teatr. ISBN 83-229-2152-7.
↑ Słownik terminów [online], Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich [dostęp 2021-12-01] (pol.).

Linki zewnętrzne

Pinakes: Ancient Votive Tablets (ang.)

[1] Mirosław Kocur: Teatr antycznej Grecji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001, s. 190, 202, seria: Dramat – Teatr. ISBN 83-229-2152-7.

[2] Słownik terminów [online], Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich [dostęp 2021-12-01] (pol.).

[1]

[2]