Pinus douglasiana

Pinus douglasiana
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

sosna

Gatunek

P. douglasiana

Nazwa systematyczna
Pinus douglasiana Martínez
Madroño 7: 4 (1943)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg
Mapa zasięgu
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Pinus douglasiana Martínez – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Występuje w Meksyku, głównie w Jalisco, Michoacán, México i w północnym Morelos[5].

W niektórych ujęciach systematycznych P. douglasiana jest synonimem wcześniej opisanego gatunku Pinus gordoniana Hartweg ex Gordon (1847)[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewo o zaokrąglonej i gęstej koronie. Niższe gałęzie ma poziome, górne lekko wzniesione. Korona młodych drzew gęsta, stożkowata.
Pień
Osiąga wysokość 30–35 m i średnicę 50–75 cm. Kora chropowata, łuszcząca się, czerwono-brązowa.
Liście
Zebrane po 5 na krótkopędach, o długości 20–30 cm, brzegiem drobno ząbkowane.
Szyszki
Jajowate, o długości 7–10 cm. Nasiona są ciemnobrązowe, o długości 4–5 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 25 mm.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

W liściach znajdują się po trzy kanały żywiczne i dwie wiązki przewodzące. Siewka wykształca zazwyczaj siedem lub osiem liścieni[7].

Występuje przeważnie na wysokościach 1400–2500 m n.p.m., rzadziej spotykana niżej – schodzi do 1100 m, i wyżej – do 2700 m). Rośnie w lasach sosnowych i sosnowo-dębowych, na najwyższych stanowiskach towarzyszą jej świerki i jodły lub Cupressus lusitanica[5].

Pinus douglasiana jest gospodarzem roślin pasożytniczych: Arceuthobium globosum subsp. grandicaule[8] oraz Cladocolea cupulata Kuijt[9].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[10]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Trifoliae
      • podsekcja Ponderosae
        • gatunek P. douglasiana

Przeważnie systematycy wyróżniają P. douglasiana Martínez jako odrębny gatunek[11][7][5]. Niektórzy jednak twierdzą, że P. douglasiana opisana przez Martíneza w 1943 roku jest synonimem gatunku Pinus gordoniana Hartweg ex Gordon opisanego wcześniej, bo w roku 1847[6][12]. Wskazuje na to ilustracja Hartwega bardzo charakterystycznych szyszek tego taksonu oraz lokalizacja okazu typowego (wyższe zbocza Cerro de San Juan w pobliżu Tepic, w stanie Nayarit w Meksyku, ok. 21°27'N 104°58'W) – w zasięgu występowania P. douglasiana, a poza zasięgiem P. montezumae. P. gordoniana bywa wyróżniana w randze odmiany P. montezumae var. gordoniana (Hartw. ex Gordon) Silba[13], także w połączeniu z odmianą P. m. var. lindleyi[11], jednak różnice w budowie sugerują, że takson ten należy traktować jako odrębny od P. montezumae[6].

Pinus douglasiana jest bardzo podobna do Pinus maximinoi, przez co często jest błędnie klasyfikowana w zielnikach[6].

Zagrożenia

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, ale przyznała mu kategorię zagrożenia LC (least concern), uznając go za gatunek najmniejszej troski, o niskim ryzyku wymarcia[4]. Klasyfikację tę utrzymano w kolejnym wydaniu księgi w 2013 roku[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. ↑ a b A. Farjon, Pinus douglasiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-03-07] (ang.).
  5. ↑ a b c Christopher J. Earle: Pinus douglasiana. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-07]. (ang.).
  6. ↑ a b c d Christopher J. Earle: Conifer-Hunting in Mexico. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2013-08-13]. (ang.).
  7. ↑ a b Jesse P. Perry: The Pines of Mexico and Central America. Portland: Timber Press, 1991, s. 118ff. ISBN 0-88192-174-2. (ang.).
  8. ↑ F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2010-03-07]. (ang.). 
  9. ↑ S. Kenaley, R. Mathiasen. First Report of Cladocolea cupulata on Pinus douglasiana and P. herrerai in Northern Mexico. „Plant Diseases”. 90 (681), 2006. (ang.). 
  10. ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-07]. (ang.).
  11. ↑ a b Aljos Farjon, Brian T. Styles. Pinus (Pinaceae). „Flora Neotropica 75”, 1997. New York Botanical Garden. 
  12. ↑ G. Gordon. New Plants, etc., from the Society's Garden. „Journal of the Horticultural Society”. 2, s. 77-80, 1847. (ang.). 
  13. ↑ John Silba. A supplement to the international census of the Coniferae, II. „Phytologia”. 68, s. 55, 1990. (ang.). 
  14. ↑ A. Farjon, Pinus douglasiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-08-12] (ang.).