Piotr Krauczanka

Piotr Krauczanka
Пётр Краўчанка
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Piotr Kuźmicz Krauczanka

Data urodzenia

13 sierpnia 1950

Minister spraw zagranicznych Republiki Białorusi
(do 19 września 1991 – Białoruskiej SRR)
Okres

od 17 lipca 1990
do 1994

Poprzednik

Anatol Hurynowicz

Następca

Uładzimir Siańko

Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Republiki Białorusi w Japonii
Okres

od 19 stycznia 1998
do 19 listopada 2002

Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Republiki Białorusi w Republice Filipin
Okres

od 14 grudnia 1999
do 19 listopada 2002

Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji
Okres

od 9 stycznia 1996
do 19 stycznia 1998

Przynależność polityczna

Białoruska Socjaldemokratyczna Hramada, frakcja „Związek Pracy”

Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kadencji
Okres

od 16 maja 1990
do 27 lipca 1990

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Białorusi

Multimedia w Wikimedia Commons

Piotr Kuźmicz Krauczanka (biał. Пётр Кузьміч Краўчанка, ros. Пётр Кузьмич Кравченко, Piotr Kuźmicz Krawczenko; ur. 13 sierpnia 1950 w Smolewiczach) – białoruski historyk, polityk i dyplomata, w latach 1990–1994 minister spraw zagranicznych Białoruskiej SRR i Republiki Białorusi, deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR i Rady Najwyższej Republiki Białorusi, w latach 1998–2002 ambasador Republiki Białorusi w Japonii i w latach 1999–2002 – na Filipinach; kandydat nauk historycznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość i praca

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 13 sierpnia 1950 roku w osiedlu typu miejskiego Smolewicze, w rejonie smolewickim obwodu mińskiego Białoruskiej SRR, ZSRR. W 1972 roku ukończył Białoruski Uniwersytet Państwowy im. Lenina[1][2] (wydział historii[3]), uzyskując wykształcenie historyka[4]. W 1976 roku uzyskał stopień kandydata nauk historycznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora). Od 1975 roku pracował tamże jako wykładowca[3], jednocześnie działając w aparacie Komunistycznej Partii Białorusi (KPB). Od 1985 roku był sekretarzem Mińskiego Komitetu Miejskiego KPB[1][2]. W 1995 roku pełnił funkcję starszego współpracownika naukowego Wydziału Informacji Naukowej Narodowej Akademii Nauk Białorusi[5].

Działalność parlamentarna

[edytuj | edytuj kod]

16 maja 1990 roku został deputowanym ludowym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kadencji[6] z autozawodskiego okręgu wyborczego nr 8 miasta Mińska[7]. 17 lipca 1990 roku[8] objął funkcję ministra spraw zagranicznych Białoruskiej SRR[1], w związku z czym 27 lipca przedterminowo wygasł jego mandat deputowanego[7]. W 1990 roku uzyskał tytuł dyplomatyczny Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Ambasadora ZSRR. Po zmianie nazwy państwa 19 września 1991 roku kontynuował pracę jako minister spraw zagranicznych Republiki Białorusi. Był szefem delegacji Białorusi na 45–48. sesjach Zgromadzenia Ogólnego ONZ[1][2]. W czasie kampanii przed wyborami prezydenckimi w 1994 roku prowadził agitację na rzecz kandydatury Wiaczasłaua Kiebicza[4]. Funkcję ministerialną pełnił do 1994 roku[1][2].

Piotr Krauczanka był członkiem Białoruskiej Socjaldemokratycznej Hramady (BSH)[5]. Na zjeździe zjednoczeniowym w połowie 1995 roku, w czasie którego doszło do połączenia BSH z Partią Zgody Ludowej i powstała Białoruska Socjaldemokratyczna Partia (Ludowa Hramada), Krauczanka wszedł w skład nowego ugrupowania i został wybrany zastępcą przewodniczącego[4]. Tym niemniej w wyborach parlamentarnych w 1995 roku kandydował jeszcze oficjalnie z ramienia BSH[5].

W drugiej turze uzupełniających wyborów parlamentarnych 10 grudnia 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji z mołodeczańskiego-południowo-zachodniego okręgu wyborczego nr 197. 19 grudnia 1995 roku został zarejestrowany przez centralną komisję wyborczą[7], a 9 stycznia 1996 roku zaprzysiężony na deputowanego[9]. Od 23 stycznia pełnił w Radzie Najwyższej funkcję przewodniczącego Stałej Komisji ds. Międzynarodowych[10]. Należał do socjaldemokratycznej frakcji „Związek Pracy”. 4 marca został członkiem stałej delegacji Rady do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy[11]. Od 3 czerwca był przewodniczącym grupy roboczej Rady Najwyższej ds. współpracy z Bundestagiem Republiki Federalnej Niemiec[12]. 21 czerwca został członkiem delegacji Rady do Zgromadzenia Parlamentarnego Stowarzyszenia Białorusi i Rosji[13].

Piotr Krauczanka był jednym z deputowanych, którzy nie zostali dopuszczeni do udziału w zorganizowanym 19–20 listopada 1996 roku przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę I Wszechbiałoruskim Zgromadzeniu Ludowym. Zaraz potem potępił organizację Zgromadzenia jako wydarzenia o charakterze niedemokratycznym, którego uczestnicy nie byli wybierani, a wyznaczani[14].

27 listopada 1996 roku, po dokonanej przez Łukaszenkę kontrowersyjnej i częściowo nieuznanej międzynarodowo zmianie konstytucji, nie wszedł w skład utworzonej przez niego Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji[1]. Od 19 stycznia 1998 roku[15] był Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Ambasadorem Republiki Białorusi w Japonii[1], a od 14 grudnia 1999 roku[16] jednocześnie w Republice Filipin[4]. 19 listopada 2002 roku[17] został odwołany z obu tych stanowisk. W 2003 roku powrócił do opozycji skierowanej przeciwko Łukaszence. Wyrażał zamiar kandydowania na urząd prezydenta, jednak pod koniec 2005 roku odmówił wystawienia swojej kandydatury w wyborach prezydenckich w 2006 roku[4].

Działalność naukowa i prace

[edytuj | edytuj kod]

Piotr Krauczanka prowadzi badania nad historią zagranicznych związków gospodarczych Białorusi w latach 20. i 30. XX wieku oraz nad problemami kultury[2]. Jest autorem prac:

  • Abranniki wiecznasci. Mińsk: 1999. (biał.).

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Piotr Krauczanka jest żonaty, ma dwoje dzieci i wnuczkę. Jest prawosławny[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h Kto… ↓, s. 144
  2. ↑ a b c d e Энцыклапедыя… ↓, s. 255
  3. ↑ a b Кравченко Петр Кузьмич
  4. ↑ a b c d e Пяткевіч i Рубінчык 2011 ↓, s. 1193
  5. ↑ a b c Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь трынаццатага склікання, зарэгістраваных 19 снежня 1995 года. Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2020-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-31)]. (biał.).
  6. ↑ Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 16 мая 1990 г. №5-XII. pravo.levonevsky.org, 1990-05-16. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-30)]. (ros.).
  7. ↑ a b c Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 27 июля 1990 г. №199-XII. bankzakonov.com, 1990-07-27. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-02)]. (ros.).
  8. ↑ Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 17 июля 1990 г. №144-XII. bankzakonov.com, 1990-07-17. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-12)]. (ros.).
  9. ↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).
  10. ↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 23 января 1996 г. №32-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-23. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-17)]. (ros.).
  11. ↑ С. Шарецкий: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 4 марта 1996 г. №103-XIII. bankzakonov.com, 1996-03-04. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-12)]. (ros.).
  12. ↑ С. Шарецкий: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 3 июня 1996 г. №345-XIII. bankzakonov.com, 1996-06-03. [dostęp 2019-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-12)]. (ros.).
  13. ↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 21 июня 1996 г. №391-XIII. bankzakonov.com, 1996-06-21. [dostęp 2016-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-23)]. (ros.).
  14. ↑ Группа депутатов Верховного совета прокомментировала итоги Всебелорусского народного собрания. naviny.by, 1996-10-21. [dostęp 2020-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-23)]. (ros.).
  15. ↑ А. Лукашенко: Указ Президента Республики Беларусь от 19 января 1998 г. №42. bankzakonov.com, 1998-01-19. [dostęp 2016-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-24)]. (ros.).
  16. ↑ А. Лукашэнка: Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 14 снежня 1999 г. №723. bankzakonov.com, 1999-12-14. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)]. (biał.).
  17. ↑ А. Лукашенко: Указ Президента Республики Беларусь от 19 ноября 2002 г. №574. bankzakonov.com, 2002-11-19. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)]. (biał.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Краўчанка Пётр Кузьміч. W: Рэдкал.: Г.П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш: Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. T. 4: Кадэты — Ляшчэня. Mińsk: „Biełaruskaja Encykłapiedyja” im. Piatrusia Brouki, 1997, s. 255. ISBN 985-11-0041-2. (biał.).
  • Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
  • Алесь Пяткевіч, Вольф Рубінчык: Кароткія зьвесткі аб некаторых беларускіх палітыках, актыўных у 1991—2006 гадах. W: Пад агульнай рэд. В. Булгакава: Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі (да 2006 г.). Wyd. 2. Białystok, Wilno: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Białorutenistyki, 2011, s. 1178–1213. ISBN 80-86961-16-8. (biał.).