Piramida w Karlsruhe (2004) | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ budynku | |
Architekt | |
Rozpoczęcie budowy |
1823 |
Ukończenie budowy |
1825 |
Położenie na mapie Niemiec | |
49°00′33″N 8°24′14″E/49,009167 8,403889 |
Piramida w Karlsruhe – grobowiec założyciela Karlsruhe Karola III Wilhelma Badeńskiego (1679–1738) na głównym placu miasta, wzniesiony z czerwonego piaskowca w latach 1823–1825 według planów architekta miasta Friedricha Weinbrennera (1766–1826).
Piramida została zbudowana w latach 1823–1825 według planów architekta miasta Friedricha Weinbrennera (1766–1826)[1] . Została wzniesiona nad kryptą założyciela miasta Karola III Wilhelma Badeńskiego (1679–1738)[1] . Krypta pozostała po wyburzeniu w 1807 roku starego kościoła Konkordienkirche w trakcie przebudowy rynku związanej z budową nowej świątyni ewangelickiej[2][1] . Oryginalne plany Weinbrennera z 1803 roku zakładały budowę w tym miejscu monumentalnego pomnika bogini Rei[3] i przeniesienie grobu margrabiego do nowo wybudowanego kościoła ewangelickiego[1] . W 1807 roku kryptę nakryto drewnianą piramidą, która miała chronić ją do czasu wzniesienia pomnika[3]. Okres wojen napoleońskich i wysokie koszty przedsięwzięcia opóźniały decyzję o realizacji projektu[1][3]. W 1818 roku drewniana piramida musiała zostać odnowiona[1] . Ostatecznie w 1816 roku zaniechano budowy pomnika[3] i w 1822 roku wielki książę Badenii Ludwik I Badeński (1763–1830) zlecił Weinbrennerowi zaprojektowanie piramidy kamiennej wraz z własnym pomnikiem i pomnikiem margrabiego Karola Fryderyka Badeńskiego (1728–1811)[1] . Nowa kamienna piramida została wzniesiona przez Christopha Holba i oddana do użytku 24 lutego 1825 roku[1] .
W okresie późniejszym pojawiały się plany postawienia w miejscu piramidy pomników, najpierw margrabiego Karola Wilhelma (w latach 80. XIX wieku), później cesarza Wilhelma I (pomnik ostatecznie stanął w innej lokalizacji[a]) i ponownie margrabiego Karola Wilhelma (od projektu odstąpiono po śmierci rzeźbiarza Fridolina Dietschego odpowiedzialnego za jego wykonanie)[1] .
W 1889 roku, przed planowanym wyburzeniem piramidy pod pomnik cesarza Wilhelma I, budowla została otwarta i jej wnętrze zbadane[4]. Wówczas jeden z urzędników miał w jej wnętrzu zostawić parasol, a zdarzenie to obrosło legendą[5][6] . W 1998 roku budowla została ponownie zbadana w związku z planowaniem linii metra, lecz parasola nie znaleziono[6] .
Piramida została wzniesiona z czerwonego piaskowca na planie kwadratu o boku 6,05 metra[1] . Liczy 6,81 metra wysokości[1] . Stanęła na wykonanym z piaskowca kwadratowym postumencie o wymiarach ok. 11,10 × 11,10 metrów, otoczonym 16 kamiennymi słupkami połączonymi żelaznymi łańcuchami[1] .
Wnętrze piramidy obejmuje trzy pomieszczenia: podziemną kryptę z trumną Karola Wilhelma, komorę (środkową) nad krypta umiejscowioną nieco poniżej poziomu rynku, a nad nią mniejszą, pustą komorę (górną) wypełniającą szczyt piramidy, która służy do wentylacji[1] . W komorze środkowej znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca plan miasta[1] . Wejście do piramidy znajduje się od strony północnej i jest zakryte brązową tablicą upamiętniającą Karola Wilhelma, założyciela miasta[1] . Po stronie południowej znajduje się napis nagrobny Karola Wilhelma[1] .
Piramida jest sklasyfikowana jako zabytek kultury o szczególnym znaczeniu (niem. Kulturdenkmal besonderer Bedeutung)[1] .