Położenie poprzeczne płodu

Położenie poprzeczne płodu – położenie płodu, w którym długa oś ciała płodu i oś kanału rodnego są prostopadłe do siebie, a także każde położenie, będące odchyleniem od położenia podłużnego. Podczas porodu jest położeniem nieprawidłowym, z którego nie może się samoistnie urodzić żywy płód, i stanowi niebezpieczne powikłanie dla matki i płodu. Wiąże się z dużym ryzykiem przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego, dystocji barkowej, pęknięcia macicy^[1].

Epidemiologia

Położenia poprzeczne i skośne razem stanowią około 0,5–1% położeń płodu^[2].

Rozpoznanie

W badaniu zewnętrznym położenie poprzeczne rozpoznaje się na podstawie:

• poprzecznie owalnego zarysu brzucha zamiast podłużnie owalnego
• zbyt niskiego położenia dna macicy w stosunku do wieku ciążowego
• niestwierdzenia części przodującej nad wchodem za pomocą chwytów Leopolda
• wybadania główki lub pośladków po bokach macicy, wybadania części drobnych na linii pępka

Pewne rozpoznanie położenia poprzecznego możliwe jest w badaniu ultrasonograficznym.

Przebieg porodu

W pierwszej fazie I okresu porodu (zanim pęknie pęcherz płodowy) nie ma zagrożenia ani dla matki, ani dla płodu. Pojawia się ono w drugiej fazie I okresu porodu i wiąże się z bardzo częstym wypadaniem części drobnych płodu przez ujście zewnętrzne macicy. Często dochodzi też do obkurczania się macicy na płodzie. Faza II porodu w położeniu poprzecznym jest już fazą zagrożenia; jest to położenie poprzeczne zaniedbane. Macica obkurczając się na płodzie zgina część szyjną kręgosłupa, zbliża główkę do miednicy, a bark wtłacza do wchodu. Dochodzi do obumarcia płodu i pęknięcia macicy, o ile wcześniej nie rozwiąże się ciąży cięciem cesarskim^[2].

W zaniedbanym położeniu poprzecznym, przy odpowiednich warunkach (obszernej miednicy, zmacerowaniu płodu) historycznie dochodziło do samoistnego zwinięcia się płodu, w jednym z trzech mechanizmów:

• samoistne zwinięcie się płodu sposobem Douglasa: najpierw rodzi się bark przedni, potem lędźwie, pośladki, bark tylny i główka;
• samoistne zwinięcie się płodu sposobem Denmana: nad wchodem następuje scyzorykowate zgięcie ciała płodu, rodzą się pośladki a potem reszta ciała;
• samoistne zwinięcie się płodu zdwojonym ciałem.

Postępowanie

Obecnie poza nielicznymi wyjątkami położenie poprzeczne rozwiązuje się cięciem cesarskim^[2].

Przypisy

1. Położnictwo i ginekologia, Grzegorz HG.H. Bręborowicz (red.), BeataB. Banaszewska, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 412, ISBN 83-200-3082-X, OCLC 749793069 .
2. Michał Troszyński: Położnictwo - ćwiczenia : podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 167-173. ISBN 83-200-2757-8.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.