Pobiednik Wielki

Pobiednik Wielki

wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Igołomia-Wawrzeńczyce
Liczba ludności (2022)	504[2]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-125[3]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0319871
Położenie na mapie gminy Igołomia-Wawrzeńczyce Pobiednik Wielki
Położenie na mapie Polski Pobiednik Wielki
Położenie na mapie województwa małopolskiego Pobiednik Wielki
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Pobiednik Wielki
50°05′00″N 20°12′27″E/50,083333 20,207500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pobiednik Wielki – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce (na jej południowo-zachodnim krańcu).

Wieś w końcu XVI wieku leżąca w powiecie proszowskim województwa krakowskiego była własnością klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Integralne części miejscowości: Brzostek, Dubinek, Kolonia, Komora^[5].

Wieś graniczy od zachodu z dawnymi wsiami Cło i Wolica (wchodzącymi obecnie w granice administracyjne miasta Kraków – dzielnicy Nowa Huta), od północy z Tropiszowem, od wschodu z Igołomią, od południa z Pobiednikiem Małym. Terytorium wsi leży w wąskim klinie kotliny Sandomierskiej, obejmującym pradolinę Wisły. Północną granicę stanowi droga krajowa nr 79 Kraków – Sandomierz, która stanowi kontynuację dawnego traktu.

Na przełomie XIX/XX w. wzdłuż traktu zaczęto wznosić zabudowania m.in. folwark Komora (pierwotnie rosyjska komora celna, zburzona w 1976 r.) oraz osiedle Brzostek powstałe w 1857 roku. Po drugiej stronie drogi rozpościera się równina lotniska Aeroklubu Krakowskiego, która sięga aż po dawne tereny dworskie Tropiszów. Na terenie wsi znajdują się dawne stawy rybne.

W roku 2021 we wsi mieszkały 504 osoby, z czego 47.2% stanowiły kobiety, a 52.8%- mężczyźni.^[6]

Kalendarium

• 1254, 1256 – najstarsze wzmianki o Pobiedniku jako własności klasztoru norbertanek zwierzynieckich /KDP III s.218 /;
• 1276 – klasztor zwierzyniecki powierza Henrykowi i Geraldowi – mieszczanom krakowskim osadzenie wsi Lubocza i Pobiednik na prawie magdeburskim /LDM IV,nr 878/;
• 1857 – powstanie osady Brzostek jako kolonii w której osadzono m.in. inwalidów wojny rosyjsko–tureckiej;
• 5 maja 1863 – na polach Pobiednika rozegrała się bitwa powstańcza wojsk rosyjskich z oddziałem powstańców styczniowych. Oddział kapitana Stefana Malczewskiego (170 osób) stoczył potyczkę z przeważającymi siłami wroga. W wyniku całodobowej bitwy śmierć ponieśli wszyscy powstańcy. Ich zwłoki zostały wrzucone do masowego grobu i zapomniane;
• 1934/35 – budowa lotniska w Pobiedniku Wielkim;
• W czasie kampanii wrześniowej stacjonowała tu 23 Eskadra Towarzysząca^[7].

Zobacz też: Pobiednik Mały

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 102836
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 954 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103.
5. GUS. Rejestr TERYT
6. Wieś Pobiednik Wielki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-08-03]  (pol.).
7. Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1991, s. 361. ISBN 83-206-0795-7.