Polmos

Reklama Polmos Żyrardów
Polmos Toruń, obecnie Toruńskie Wódki Gatunkowe
Polmos Bielsko-Biała

Polmos (akronim od słów „polski monopol spirytusowy”) – nazwa przedsiębiorstw państwowych, które w latach PRL (historia samego monopolu spirytusowego sięga lat 20. XX wieku) miały monopol na produkcję wódek i innych produktów spirytusowych. Często produkowały także drożdże przemysłowe i piekarskie lub ocet.

Po przejęciu władzy przez komunistów, w 1944 r. branżą zarządzał przedwojenny jeszcze Państwowy Monopol Spirytusowy, w 1949 przekształcony w Centralny Zarząd Przemysłu Spirytusowego, w 1959 w Zjednoczenie Przemysłu Spirytusowego i Drożdżowego „Polmos”, w 1972 w Państwowe Przedsiębiorstwo Przemysłu Spirytusowego „Polmos”.

Po 1989 większość z Polmosów trafiła w ręce kapitału zagranicznego lub prywatnych inwestorów. W 1999 r. w przetargu rozdysponowano marki dotychczasowego Polmosu.

W 1989 r. w ramach demonopolizacji przedsiębiorstwo Polmos podzielono na 25 przedsiębiorstw. Podział znaków towarowych, polskich marek[a] o różnej renomie i wartości sprzedaży przedstawiał się następująco[2]:

Znaki towarowe po podziale Polmosu w 1989 i obecny właściciel[2]
Znaki towarowe Nowy właściciel po demonopolizacji Obecny właściciel/status
Luksusowa Polmos Zielona Góra Pernod Ricard
Wyborowa, Polish Cherry Polmos Poznań Pernod Ricard
Krakus Polmos Wrocław Akwawit S.A.
Żubrówka Polmos Białystok Maspex
Soplica ŚFD Sp. z o.o. w Wołczynie Maspex
Żołądkowa Gorzka Polmos Lublin Stock Polska
Krupnik FWG w Starogardzie Gdańskim Marie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Polonaise Polmos Łańcut Marie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Stołowa Wódka Czysta Polmos Żyrardów Marie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Starka Polmos Szczecin Szczecińska Fabryka Wódek „STARKA”
Chopin Vodka, Likier Chopin, Młody Ziemniak, Millennium, Baltic Vodka. Lemon Tree Polmos Siedlce Podlaska Wytwórnia Wódek „Polmos”
Extra Żytnia, Wiśniak na Rumie Polmos Bielsko-Biała Polmos Bielsko-Biała
Śliwowica, Biała Wytrawna Polmos Toruń Toruńskie Wódki Gatunkowe
Spirytus Rektyfikowany, Wódka Zbożowa Mieszana Polmos Warszawa Polmos Warszawa
Winiak Klubowy Koneser Warszawa Warszawska Wytwórnia Wódek Koneser Jarosław Nowociel[3]
Klubowa Specjalna Polmos Łódź zlikwidowany (obecnie Monopolis)
Jarzębiak, Ratafia Polmos w Sieradzu zlikwidowany
Winiak Luksusowy, Winiak Pałacowy Polmos Kraków zlikwidowany


Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Niektóre z tych marek przed epoką komunizmu stanowiły gatunki wódki[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Scott Simpson, History and Mythology of Polish Vodka: 1270–2007, „Food and History”, 8 (1), Brepols Publishers NV, 2010, s. 121–148, DOI: 10.1484/j.food.1.100976, ISSN 1780-3187 (ang.).
  2. ↑ a b Aka, „Polska wódka” – to 600 lat tradycji. Sześć wieków rozwoju sektora, „Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny” (10), 2005, s. 31–32.
  3. ↑ WARSZAWSKA WYTWÓRNIA WÓDEK KONESER [online], www.koneservodka.pl [dostęp 2019-06-10].