Poroblaszek żółtoczerwony

Poroblaszek żółtoczerwony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

borowikowate

Rodzaj

poroblaszek

Gatunek

poroblaszek żółtoczerwony

Nazwa systematyczna
Phylloporus rhodoxanthus (Schwein.) Bres.
Fung. trident. 2(14): 95 (1900)
Multimedia w Wikimedia Commons

Poroblaszek żółtoczerwony (Phylloporus rhodoxanthus (Schwein.) Bres.) – gatunek grzybów należący do rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1]. Jest jedynym europejskim przedstawicielem borowikowatych o blaszkowatym hymenoforze.

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phylloporus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1822 r. Lewis David von Schweinitz nadając mu nazwę Agaricus rhodoxanthus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Giacomo Bresàdola w 1900 r.[1]

Ma 16 synonimów. Niektóre z nich:

  • Agaricus paradoxus Kalchbr. 1874
  • Agaricus pelletieri Lév. 1867
  • Boletus paradoxus (Kalchbr.) D.M. Hend.
  • Clitocybe pelletieri (Lév.) Gillet 1874
  • Flammula paradoxa (Kalchbr.) Sacc. 1887
  • Paxillus pelletieri (Lév.) Velenovsky, 1920
  • Phylloporus paradoxus (Kalchbr.) Cleland 1934
  • Phylloporus rhodoxanthus subsp. europaeus Singer 1938
  • Xerocomus pelletieri (Lév.) Bresinsky & Manfr. Binder 2003[2].

Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1960 r[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

4–8 cm średnicy, mięsisty, wypukły, później rozpostarty, brązowoczerwony o matowej powierzchni.

Blaszki

Cytrynowe do złocistożółtych, połączone wyraźnie licznymi żyłkami[4].

Trzon

Żółtoczerwony do brązowożółtego, cylindryczny, u podstawy zwężony.

Miąższ

Miękki, bladożółty. Smak łagodny, zapach słaby, grzybowy[4].

Zarodniki

Elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie. Wysyp zarodników: żółtoochrowy[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Australii[5]. W Polsce gatunek rzadki. Do 2020 r. w piśmiennictwie naukowym podano 62 jego stanowiska[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Czechach, Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji i Słowacji[3].

W latach 1995–2004 objęty był ochroną częściową, w latach 2004–2014 – ochroną ścisłą, a od 2014 roku znów ochroną częściową[6].

Naziemny grzyb ektomykoryzowy tworzący symbiozę głównie z bukiem[6]. Rozwija się w lasach liściastych i mieszanych, rzadko w iglastych. Rośnie na ziemi, pod grabami, bukami, świerkami, sosnami i dębami. Owocniki pojawiają się od lipca do października[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12].
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c Czesław Narkiewicz, Grzyby chronione Dolnego Śląska, Jelenia Góra: Wydawnictwo Muzeum Przyrodniczego, 2005, ISBN 83-89863-20-0.
  5. ↑ Mapa występowania Phylloporus rhodoxanthus na świecie [online], Discover Life Maps [dostęp 2015-06-22].
  6. ↑ a b c Anna Kujawa, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Izabela L. Kałucka (red.), Grzyby chronione Polski. Rozmieszczenie, zagrożenia, rekomendacje ochronne, Poznań: Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk, 2020, ISBN 978-83-938379-8-4.
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.