Postoliska

Postoliska

wieś
Kościół parafialny św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	wołomiński
Gmina	Tłuszcz
Liczba ludności (2021)	1290[2]
Strefa numeracyjna	29
Kod pocztowy	05-240[3]
Tablice rejestracyjne	WWL
SIMC	0521822[4]
Położenie na mapie gminy Tłuszcz Postoliska
Położenie na mapie Polski Postoliska
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Postoliska
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego Postoliska
52°26′54″N 21°27′56″E/52,448333 21,465556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Postoliska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Tłuszcz^[5][4].

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława w Postoliskach^[7].

Części wsi

Integralne części wsi Postoliska^[5][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0521839	Fiukały	część wsi
0521845	Kazimierzówka	część wsi
0521851	Kurówka	część wsi

Historia

Postoliska to jedna z najstarszych wsi i parafii w dzisiejszym powiecie wołomińskim. W XVI wieku właścicielem wioski był Andrzej Postolski. Miejscowość rozwijała się wtedy o wiele lepiej niż ówczesny Tłuszcz, a nawet Wołomin i pełniła funkcję osady targowej. W tym czasie, najprawdopodobniej ok. 1531 r.^[8], powstała parafia, która jednak szybko upadła z nieznanych przyczyn. Ponowna erekcja i budowa kolejnego kościoła drewnianego miała miejsce w 1540 r. Kościół fundował Stanisław Dąbrowski – kanonik wileński i pułtuski oraz jego brat Andrzej^[9]. Kościół zniszczony w czasie potopu szwedzkiego 1655-1660. Odbudowany przed 1699 i poświęcony przez biskupa Załuskiego^[9] przetrwał aż do 1920 kiedy został rozebrany i w latach 1913–1919 pobudowano obecny kościół murowany, neogotycki, wg projektu architekta Hugona Kudera^[10].

1 stycznia 2009 część wsi Postoliska z miejscowością Zakrzewie (w sumie 10,14 ha należące do obrębu ewidencyjnego Postoliska) włączono do Tłuszczu^[11].

Kościół

 Osobny artykuł: Kościół św. Stanisława w Postoliskach.

Neogotycka świątynia w Postoliskach, pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, jest bazyliką, czyli typem kościoła o podziale trójnawowym. Wieża, czworoboczna w podstawie, wyżej przechodzi w ośmiobok. Wewnątrz kościoła uwagę przykuwają pochodzące z XVIII wieku ołtarze boczne. Jeden z nich zawiera obraz „Serce Jezusa” autorstwa A. Kowalskiego z 1921 r. i obraz „ Trójcy Świętej” nieznanego autora z XVIII wieku. Duże wrażenie na wiernych odwiedzających świątynię robi niewątpliwie dzieło „Anioł na cmentarzu”. Autorstwo obrazu często jest błędnie przypisywane Miłoszowi Kotarbińskiemu, w rzeczywistości autorem był jego kuzyn Wilhelm Kotarbiński. W kościele znajdują się zabytkowe krucyfiksy, monstrancje i konfesjonał z XVII wieku.

W parafii przechowuje się również księgi metrykalne sięgające do 1651 roku. Akta były prowadzone w języku łacińskim, a od czasu Powstania Styczniowego w języku rosyjskim.

W latach osiemdziesiątych XX w. została dokończona budowa 64-metrowej wieży, przerwana po wybuchu pierwszej wojny światowej.

Kościół został wpisany do rejestru zabytków pod nr rej.: A-1049 z 20.12.2011.^[12]

Historyczne znaczenie ma także parafialny cmentarz. Znajdują się tam m.in. klasycystyczny nagrobek Mateusza Murawskiego z 1855 r., groby dziedziców Koskowskich i Wincentyny Karskiej – ostatniej właścicielki dóbr Chrzęsne.

Zobacz też

• cmentarz w Postoliskach
• gromada Postoliska

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 109043
2. Wieś Postoliska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-03] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 956 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
7. Opis parafii na stronie diecezji
8. WojciechW. Świątkiewicz WojciechW., Tygodnik Katolicki Niedziela - Kościół z miliona cegieł, „Niedziela”, 37/2004, www.niedziela.pl [dostęp 2017-05-16]  (pol.).
9. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VIII, s. 850, dir.icm.edu.pl, 1887 [dostęp 2017-05-03] .
10. Kielak Stanisław: Tłuszcz, wieś - osada - miasto 1447 - 1980. Stowarzyszenie Rodu Kielaków "Siewba", s. 20. ISBN 978-83-935123-0-0.
11. Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860
12. Narodowy InstytutN.I. Dziedzitwa Narodowy InstytutN.I., Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2017-04-05] .

Linki zewnętrzne

• Postoliska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 850 .
• http://www.zspostoliska.szkolnastrona.pl/p,1,strona-startowa Zespół Szkół w Postoliskach
• http://parafiapostoliska.pl Parafia Postoliska