Potryty

Potryty

osada
Młyn w Potrytach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności	200
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-320[2]
Tablice rejestracyjne	NOL
SIMC	0476978
Położenie na mapie Polski Potryty
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Potryty
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Potryty
Położenie na mapie gminy Jeziorany Potryty
54°00′09″N 20°39′23″E/54,002500 20,656389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Potryty, kapliczka

Potryty (niem. Potritten) – osada^[3] w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Osada znajduje się w historycznym regionie Warmia.

We wsi znajdują się zabudowania mieszkalne dawnego PGR-u, zabytkowy pałac i zespół młyński, kaplica, kapliczka przydrożna. Wokół wsi wielkohektarowe uprawy intensywnego rolnictwa.

Historia

Wieś powstała w pierwszej połowie XIV w. Na przepływającej tuż przy wsi Symsarnie w XVIII w. funkcjonował młyn wodny. W końcu XIX w. i pierwszej połowie XX majątek ziemski o powierzchni 280 ha należał do rodziny von Marquard. W latach dwudziestych XX w. w Potrytach funkcjonowały dwa młyny i tartak. Po 1945 we wsi powstał PGR, w którym (1963 r.) zorganizowano dojazdowy punkt lekarski.

Na terenie wsi znajduje się cmentarzysko z epoki brązu.

Zabytki

• Dwór barokowy z XVIII w. był wielokrotnie przebudowywany. Wzniesiony jest prawdopodobnie na fundamentach średniowiecznej budowli. Po przebudowie w poł. XIX w. elewacje klasycystyczne^[4] (Własność prywatna, obecnie remontowany^[5])
• Park przy dworze.
• Brama wjazdowa.
• Młyn z urządzeniami technicznymi z pocz. XIX w.

• 
  Most w zespole młyńskim, Potryty
• 
  Zabytkowe urządzenia hydrotechniczne przy młynie
• 
  Dwór

Bibliografia

• Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969.
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec "Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich" (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6 (Str. 334)
• Mapa Schroettera 1796-1802 (młyn wodny)

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109427
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 972 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
4. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 113
5. Stan z lipca 2009