Powłocznica cielista

Powłocznica cielista
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

powłocznicowate

Rodzaj

powłocznica

Gatunek

powłocznica cielista

Nazwa systematyczna
Peniophora incarnata (Pers.) P. Karst
Hedwigia 28: 27 (1889)
Zasięg
Mapa zasięgu
Multimedia w Wikimedia Commons

Powłocznica cielista (Peniophora incarnata (Pers.) P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny powłocznicowatych (Peniophoraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peniophoraceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Thelephora incarnata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1889 r. Petter Karsten[1]. Niektóre synonimy naukowe:

  • Corticium aemulans (P. Karst.) Bres. 1903
  • Corticium incarnatum (Pers.) Fr. 1838
  • Gloeocystidium aemulans (P. Karst.) Bres. ex Höhn. & Litsch. 1906
  • Gloeocystidium incarnatum (Pers.) S. Ito 1955
  • Gloeopeniophora incarnata (Pers.) Höhn. & Litsch. 1907
  • Kneiffia incarnata (Pers.) Bres. 1903
  • Peniophora aemulans P. Karst. 1889
  • Terana incarnata (Pers.) Kuntze 1891
  • Thelephora fallax Pers. 1801
  • Thelephora fallax var. fallax Pers. 1801
  • Thelephora incarnata Pers. 1801
  • Thelephora incarnata var. incarnata Pers. 1801[2].

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: pleśniak cielisty i powłocznik cielisty[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Jednoroczny, całą powierzchnią przyrośnięty do podłoża, płasko rozpostarty, o grubości 0,1–0,3 mm. W stanie świeżym powierzchnia gładka, woskowata, barwy pomarańczowej (czasami fioletowawo-czerwonawej). Po wyschnięciu owocnik przybiera ochrowy odcień. U młodych owocników brzeg jest jaśniejszy (białawy lub żółtawy) i lekko włóknisty[4].

Cechy mikroskopowe

Strzępki bezbarwne, o grubości 3–5 μm, ze sprzążkami na przegrodach. Są gęsto zbite. Gloeocystydy liczne, cienkościenne. W ich cytoplaźmie występują liczne krople i ziarnistości o żółtobrązowej barwie. Niektóre gloeocystydy są bardzo duże – wyrastają od podstawy owocnika aż do podstawek. Cystydy w różnej liczbie, czasami jest ich kilka, czasami są liczne. Mają rozmiar 30–60 × 7–12 μm, są wąsko stożkowate i inkrustowane zarówno w środku, jak i na zewnątrz (u młodych cystyd brak inkrustacji). Podstawki mają rozmiar 30–35 × 5–6 μm, są wąsko zgrubiałe i w stanie dojrzałym wystające z hymenium. Zarodniki cylindryczne lub eliptyczne, o wymiarach 8–10(12) ×3,5–5 μm, gładkie, bezbarwne. Wysyp zarodników jest barwy jasnoczerwonej[5].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Występowanie Peniophora incarnata potwierdzono w Australii, Austrii, Danii, Estonii, Finlandii, Islandii, Hiszpanii, Holandii, Francji, Kanadzie, Kubie, Maroku, Meksyku, Niemczech, Norwegii, Nowej Zelandii, Portugalii, Słowenii, Stanach Zjednoczonych, Szwecji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Włoszech i Wyspach Owczych[6]. W Polsce jest bardzo pospolity[3].

Rozwija się przeważnie na drewnie (pniakach, opadłych gałęziach) drzew liściastych, rzadziej iglastych, w lasach, parkach i zaroślach[4].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  5. ↑ Peniophora incarnata [online], Mycobank [dostęp 2015-03-12].
  6. ↑ GBIF, Peniophora incarnata [online], gbif.org [dostęp 2010-01-17] (ang.).