Przyszów

Przyszów

wieś
Szkoła w Przyszowie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	stalowowolski
Gmina	Bojanów
Liczba ludności (2011)	2355[2][3]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	37-433[4]
Tablice rejestracyjne	RST
SIMC	0788940[5]
Położenie na mapie gminy Bojanów Przyszów
Położenie na mapie Polski Przyszów
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Przyszów
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego Przyszów
50°29′28″N 21°59′47″E/50,491111 21,996389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Przyszów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Bojanów^[5].

Wieś jest podzielona na dwa sołectwa: Przyszów I i Przyszów III. Do końca 2017 roku częścią Przyszowa były także Burdze, Kołodzieje i Ruda, od 2018 samodzielne wsie^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Historia

Pierwszą wzmiankę o Przyszowie zamieścił Jan Długosz w „Księdze Uposażeń”. Pisał w niej o wsi Przyszów należącej do parafii Charzewice i królewskim zamku z wieżą, ufundowanym przez Kazimierza Wielkiego. Rozwój wsi związany był z zamkiem, który miał charakter dworu myśliwskiego. Jako że bywali tu królowie na polowaniach, zamek musiał mieć zaplecze gospodarcze. W swoim dworze w Przyszowie król Kazimierz Wielki był co najmniej raz 31 sierpnia 1358 r, oraz prawdopodobnie w 1368 i być może również w 1370 roku. W zamku w Przyszowie król Kazimierz Wielki wydał przywilej lokacyjny dla Lwowa^[7].

Za czasów ostatnich Jagiellonów, zaczęło rozwijać się osadnictwo przemysłowo-leśne i rolnicze. Gdy starostą sandomierskim był Jan Tarnowski, Przyszów tworzył pokaźny zespół przemysłowo-gospodarczy.

W latach 1581–1585 powstała rudnica Przyszowska, istniał też młyn i karczma.

Od czasów Zygmunta III Wazy giną ślady pobytu królów na łowach w Przyszowie. Zaniedbany i walący się zamek został w końcu rozebrany w XVIII wieku.

Zabytki

• miejsce po zburzonym zamku królewskim z XIV wieku

 Osobny artykuł: Zamek w Przyszowie.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112397
2. Wieś Przyszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-05-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-11].
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1047 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2401)
7. KocańdaK. Paweł KocańdaK., Badania nad pierwszymi murowanymi zamkami na obszarze obecnego województwa podkarpackiego, "Archeologie západních Čech", 11, 2016, 66-82.pdf [online] [dostęp 2021-03-09]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Przyszów Szlachecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 235 .