Psary-Kąty

Psary-Kąty

wieś
Anteny TP SAT
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Bodzentyn
Liczba ludności (2021)	431[2][3]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-010[4]
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0230303[5]
Położenie na mapie gminy Bodzentyn Psary-Kąty
Położenie na mapie Polski Psary-Kąty
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Psary-Kąty
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Psary-Kąty
50°56′23″N 20°52′54″E/50,939722 20,881667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Psary-Kąty – wieś w Polsce w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Bodzentyn^[5][6]. Leży w Dolinie Wilkowskiej w Górach Świętokrzyskich.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Bodzentyn^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 456 mieszkańców^[8].

Centrum Usług Satelitarnych

W Psarach mieściło się jedyne w Polsce Centrum Usług Satelitarnych należące do Telekomunikacji Polskiej SA. Pierwszą stację satelitarną otwarto w Psarach w 1974, pracującą w ramach systemu Intersputnik, w 1982 otwarto stację pracującą również w ramach dawnej organizacji Intelsat, centrum nosiło wówczas nazwę Centrum Łączności Satelitarnej. W następnych latach otwarto również stacje działające w systemach Inmarsat i Eutelsat. W Centrum działało siedem anten:

• antena systemu Intelsat, o średnicy czaszy 32,5 m^[9] i masie 300 ton^[10],
• antena o średnicy czaszy 16 m,
• 3 anteny o średnicy czaszy 13 m,
• antena o średnicy czaszy 12 m,
• antena o średnicy czaszy 9 m^[9].

Pod względem precyzji oraz niezawodności działania instrumenty spełniały najwyższe światowe standardy^[9].

W związku z gwałtownym spadkiem zapotrzebowania na przesyłanie połączeń głosowych za pośrednictwem satelity, wywołanym przez rozwój międzynarodowych sieci światłowodowych, w 2010 roku Telekomunikacja Polska zdecydowała o likwidacji Centrum Usług Satelitarnych. Miało zostać początkowo przejęte przez spółkę EmiTel^[11] i planowano wybudowanie najwyższego w kraju przekaźnika dla potrzeb naziemnej telewizji cyfrowej^[12], lecz do przejęcia nie doszło. 31 lipca 2010 Centrum zostało zlikwidowane, po czym 11 października 2010 rozpoczęto złomowanie anten^[9]. Radioteleskop 16-metrowy oraz zawieszenie 12-metrowego radioteleskopu trafiły do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego^[13]. Zezłomowania uniknęła jeszcze antena 9 m, która trafiła do prywatnego Obserwatorium Astronomicznego Królowej Jadwigi w Rzepienniku Biskupim^[9][14] oraz dwie anteny 13-metrowe, z których jedna została wykupiona przez Marka Peliana do wykorzystania w jurajskim parku nauki, a druga przez Kazimierza Błaszczaka, w podobnych celach^[9].

Obszerny materiał filmowy na temat CŁS wyemitowano w programie Sonda w odcinku „Kontakt”.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112546
2. Wieś Psary-Kąty w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-23] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09] .
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1065 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. BIP gminy, sołtysi kadencji 2019-23}
8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
9. „Urania - Postępy Astronomii”. 1/2011, s. 34-35. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. ISSN 1689-6009. (pol.). 
10. Marcin Sztandera: Anteny idą na złom. Koniec Centrum Satelitarnego w Psarach. kielce.gazeta.pl, 2010-11-04. [dostęp 2010-11-04].
11. Marcin Sztandera: Koniec Centrum Usług Satelitarnych. Intersputnik na złom. wyborcza.biz, 2010-04-26. [dostęp 2010-09-19].
12. Paweł Więcek: Najwyższa w Polsce budowla powstanie w Górach Świętokrzyskich!. echodnia.eu, 2010-07-20. [dostęp 2010-09-19].
13. Bogdan Wszołek: Anteny z Psar. Stowarzyszenie Astronomia Nova. [dostęp 2018-04-22].
14. Aleksandra Stanisławska: Powstało największe w Polsce prywatne obserwatorium astronomiczne. Crazy Nauka, 2015-06-03. [dostęp 2015-10-06].