Pszenno

Pszenno

wieś
Cukrownia w Pszennie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	świdnicki
Gmina	Świdnica
Liczba ludności (2023)	1935[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	58-125[3]
Tablice rejestracyjne	DSW
SIMC	0856244
Położenie na mapie gminy wiejskiej Świdnica Pszenno
Położenie na mapie Polski Pszenno
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pszenno
Położenie na mapie powiatu świdnickiego Pszenno
50°51′23″N 16°32′17″E/50,856389 16,538056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pszenno (dawna niemiecka nazwa Weizenrodau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Świdnica.

Pszenno, notowane w dokumentach jako Weisinrod lub Wisyngerode, było lokowane na prawie niemieckim w 1243 roku^[4].

Podział administracyjny

W latach 1945–1954 siedziba gminy Pszenno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[5]:

• kościół parafialny pw. św. Mikołaja, z pierwszej połowy XIV w., rozbudowany w 1491, przebudowany w 1552. Gotyckie portale, zworniki. Wystrój barokowy m.in. ołtarz główny Św. Rodziny, olejne obrazy męczenników z XVIII w, pięć renesansowych nagrobków z 1540-1570. W murze cmentarnym osiem kamiennych krzyży, aktualnie niewidocznych (znajdują się pod poziomem gruntu)^[6]

Demografia

W 2019 r. miejscowość liczyła 1744 mieszkańców^[2] i było największą miejscowością gminy Świdnica.

Pszenno a przodkowie Mikołaja Kopernika

Pewne źródła, m.in. „Stromata copernicana. Studja, poszukiwania i materjały biograficzne” L.A.Birkenmajera^[7] wskazują, że z Pszenna pochodzi ród bezpośrednich przodów Mikołaja Kopernika z linii matki – Łukasza Watzenrodego Starszego(inne języki) (1400-1462, obywatel i kupiec toruński) oraz Łukasza Watzenrodego (1447-1512, książę-biskup warmiński). Teza ta została obalona przez wykazanie, iż chodzi tu o przypadkowe podobieństwo nazwisk dwóch rodów: przodków Kopernika – rodu Watzenrode, którzy pochodzili z Hesji; oraz rycerskiego i słowiańskiego rodu panów z Pszenna (niem. Weißelrode), którzy nie mieli z rodziną astronoma nic wspólnego^[8][9][10]. Kompleksowo problematykę sporów o pochodzenie Mikołaja Kopernika ujął w swej monografii M. Kokowski^[11].

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112733
2. Gmina Świdnica w cyfrach i na mapie (wykaz miejscowości i liczby mieszkańców według stanu na 2023 r.). Gmina.swidnica.pl. [dostęp 2024-12-27].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1066 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. MartinM. Treblin MartinM., Beiträge zur Siedlungskunde im ehemaligen Fürstentum Schweidnitz, E. Wohlfarth, 1908 [dostęp 2018-11-28]  (niem.). Brak numerów stron w książce
5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 167. [dostęp 2012-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
6. Daniel Wojtucki, Stanisław Zobniów: Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej. Wrocław: Atut, 2107, s. 4-7-410.
7. Ludwik AntoniL.A. Birkenmajer Ludwik AntoniL.A., Stromata Copernicana : studja, poszukiwania i materjały biograficzne, Kraków 1924 [dostęp 2019-02-18] . Brak numerów stron w książce
8. NICOLAUS COPERNICUS THORUNENSIS - Rodzina [online], copernicus.torun.pl [dostęp 2018-11-28]  (pol.).
9. KrzysztofK. Mikulski KrzysztofK., Dzieje toruńskiej rodziny Watzenrode w XIV–XVI w., „KLIO. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 20 (1), 2012, s. 70 - 71, ISSN 1643-8191 .
10. M.M. Jurek M.M., Panowie z Wierzbnej, Kraków 2006 . Brak numerów stron w książce
11. MichałM. Kokowski MichałM., Różne oblicza Mikołaja Kopernika. Spotkania z historią interpretacji [online], www.cyfronet.krakow.pl [dostęp 2018-11-28] .

Linki zewnętrzne

• Pszenno - Weizenrodau na str. polska-org.pl