Puccinia campanulae

Puccinia campanulae
Ilustracja
Telia na dolnej stronie liścia dzwonka
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia campanulae

Nazwa systematyczna
Puccinia campanulae Carmich.
Engl. Fl., Fungi (Edn 2) (London) 5(2): 365 (1836)
Multimedia w Wikimedia Commons
Plamy na górnej stronie porażonego liścia

Puccinia campanulae DC. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny pasożytujący na roślinach z rodzaju dzwonek (Campanula) i jasieniec (Jasione). Wywołuje u nich chorobę zwaną rdzą[2].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[3]:

  • Dicaeoma campanulae (Carmich.) Kuntze 1898
  • Micropuccinia campanulae (Carmich.) Arthur & H.S. Jacks. 1922
  • Puccinia campanulae-rotundifoliae Gäum. & Jaag 1935

Morfologia i rozwój

[edytuj | edytuj kod]

Jest rdzą jednodomową, tzn, że cały cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu i rdzą niepełnocyklową wytwarzającą tylko jeden rodzaj zarodników – dwukomórkowe teliospory[2].

Grudkowate telia powstają na dolnej stronie liści. Nad nimi, na górnej stronie liści tworzą się początkowo żółte, chlorotyczne plamy, później brunatniejące[4]. Teliospory elipsoidalne do podłużnych, umiarkowanie zwężone na przegrodzie, o wierzchołkach zaokrąglonych, podstawie lekko zwężającej się. Mają rozmiary 27–43 × 13–20 μm. Ściana bladożółta do bladożółtobrązowej, na bokach o grubości 1,6 μm. W porach grubsza (2,1–4,2 μm) wskutek obecności małych brodawek. Powierzchnia bardzo drobnobrodawkowata, na przegrodach i brodawkach jaśniejsza. Trzonek hialinowy, kruchy, odłamujący się, o długości do 10 μm[5].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Puccinia campanulae występuje pospolicie w Ameryce Północnej i Europie, podano występowanie tego patogenu także w Japonii. Telia rozwijają się na liściach i łodygach roślin, obficiej w dolnej części rośliny, mniej obficie na liściach górnych[5].

Opisano występowanie P. campanulae na następujących gatunkach roślin: Campanula (cochlearifolia, lingulata, persicifolia, rapunculus, rotundifolia, scheuchzeri, trachelium, ? uniflora) i Jasione montana[2].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Na dzwonkach występuje również drugi gatunek rdzy – Coleosporium campanulae, wywołujący podobne objawy[5]. Heinirich Klebahn w 1904 r. opisał 3 podobne gatunki: Coleosporium campanulae-rapunculoidis, Coleosporium campanulae-rotundifoliae, Coleosporium campanulae-trachelii[6]. W Polsce jednak do 2003 r. nie notowano żadnego z tych 4 gatunków[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Index Fungorum [online], indexfungorum.org [dostęp 2018-08-21] (ang.).
  2. ↑ a b c Malcolm Storey, Puccinia campanulae, [w:] BioInfo (UK) [online] [dostęp 2018-08-21].
  3. ↑ Species Fungorum [online], speciesfungorum.org [dostęp 2018-08-21] (ang.).
  4. ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, ISBN 978-83-09-01063-0.
  5. ↑ a b c Mycobank. ''Puccinia campanulae'' [online] [dostęp 2018-08-21].
  6. ↑ Index Fungorum (gatunki). indexfungorum.org. [dostęp 2018-08-21]. (ang.).
  7. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4