Półczno

Półczno

wieś
Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	bytowski
Gmina	Studzienice
Liczba ludności (2021)	526
Strefa numeracyjna	59
Kod pocztowy	77-125[2]
Tablice rejestracyjne	GBY
SIMC	0751396
Położenie na mapie gminy Studzienice Półczno
Położenie na mapie Polski Półczno
Położenie na mapie województwa pomorskiego Półczno
Położenie na mapie powiatu bytowskiego Półczno
54°08′57″N 17°38′26″E/54,149167 17,640556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Półczno (kaszub. Pôłczno lub też Półczno, Pôłczëno, niem. Polschen) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Studzienice, na Pojezierzu Bytowskim, przy drodze krajowej nr 20 Stargard - Szczecinek - Gdynia, nad jeziorem Glinowskim oraz owalnymi jeziorami Półczenko i Dyk, położonymi po obu stronach szosy. Wieś jest siedzibą sołectwa Półczno, w którego skład wchodzi również miejscowość Półczenko. Znajduje się tu również placówka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Integralne części wsi Półczno^[3][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0751404	Półczenko	część wsi

Historia

Po raz pierwszy nazwa Półczno wymieniona została w dokumentach z 1330 roku. W średniowieczu było ono początkowo osadą rybacką, którą później przekształcono w dobra rycerskie. Lokowana na prawie niemieckim osada uzyskała z biegiem lat typową formę zabudowy – ulicówki o rozdrożnym placu. Dobro rycerskie szybko zostało rozdrobnione między potomków kilku szlacheckich rodzin. W XVIII wieku Półczno było typową wsią kaszubskiej szlachty zaściankowej. Z 10 większych gospodarstw ziemie zostały podzielone i sprzedane pod zabudowę na początku XX wieku. Po roku 1920, gdy na wschód od wioski wytyczono granicę polsko-niemiecką, miejscowość stała się jednym z ważniejszych w okolicy przejść granicznych. Obowiązująca do 1938 roku oficjalna nazwa miejscowości Polschen została przez nazistowskich propagandystów niemieckich zweryfikowana jako zbyt kaszubska lub nawet polska i w 1938 r. (w ramach odkaszubiania i odpolszczania nazewnictwa niemieckiego lebensraumu) przemianowana na bardziej niemiecką – Kniprode. Po II wojnie światowej pozostało wsią typowo chłopską. Obecnie miejscowość zamieszkiwana jest głównie przez Kaszubów.

W latach 1945-1954 wieś była siedzibą gminy Półczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła z lat 1906-07, nr rej.: A-1809 z 23.11.2007.

Półczno jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Świętych Apostołów Piotra i Pawła, powstałej w 1945 r. po przejęciu neogotyckiego kościoła wybudowanego w latach 1906-07^[6]. Pierwszym proboszczem parafii został ks. W. Luengen (1945-1955). Przystosował on protestancki kościół na potrzeby Kościoła Katolickiego. Kolejny proboszcz, ks. Lech Rychwalski (1955-1971) dzięki pomocy parafian przeprowadził kapitalny remont kościoła. Wspólnymi siłami założono witraże, sprawiono 2 ołtarze, ambonę i chrzcielnicę – wszystko z płaskorzeźby. Do dziś świątynia ta jest największą atrakcją turystyczną miejscowości.

Galeria

• 
  Kąpielisko nad jeziorem Półczenko
• 
  Półczno od strony jeziora Półczenko
• 
  Widok Półczna od strony jeziora Dyk

Zobacz też

• Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Półcznie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109764
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1049 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 4 [dostęp 2016-08-20] .
6. PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 189, ISBN 978-83-7495-133-3 .