Pępkogrzybówka wapieniolubna

Pępkogrzybówka wapieniolubna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

Incertae sedis

Rodzaj

pępkogrzybówka

Gatunek

pępkogrzybówka wapieniolubna

Nazwa systematyczna
Pseudoomphalina kalchbrenneri (Bres.) Singer
Mycologia 48(5): 725 (1956)
Multimedia w Wikimedia Commons

Pępkogrzybówka wapieniolubna (Pseudoomphalina kalchbrenneri (Bres.) Singer) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pseudoomphalina, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1883 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Omphalia kalchbrenneri. Obecną nazwę nadał mu Rolf Singer w 1956 r.[1] Pozostałe synonimy:

  • Agaricus kalchbrenneri (Bres.) Mig. 1912
  • Clitocybe kalchbrenneri (Bres.) Raithelh. 1980
  • Clitocybula kalchbrenneri (Bres.) Raithelh. 1979
  • Pseudoomphalina compressipes var. kalchbrenneri (Bres.) Gminder 2001
  • Xeromphalina kalchbrenneri (Bres.) Singer 1942[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

O średnicy 1,5–4,5 cm, higrofaniczny, początkowo wypukły i wgłębiony w środku z podwiniętym brzegiem, potem przechodzący w lejkowaty z mocno ząbkowanmy w starszym wieku brzegiem. Powierzchnia gładka, błyszcząca, brązowopomarańczowa do szarawopomarańczowej[3].

Blaszki

Początkowo przyrośnięte, odległe, silnie rozwidlone i anastomozujące z wiekiem, grube, woskowate, średniej szerokości, początkowo białe, potem blado brązowopomarańczowe[3].

Trzon

Wysokość 2,8–5,0 cm, grubość 0,4–1,6 cm, centralny, początkowo cylindryczny, z wiekiem spłaszczony i wygięty, pusty. Powierzchnia w kolorze kapelusza, pokryta białymi włoskami, u podstawy z białymi sznurami grzybniowymi[3].

Miąższ

Cienki, białawy[3].

Cechy mikroskopowe

Bazydiospory 5,0–11,5 µm × 3,1–4,9 µm, Q średnio = 1,8, gładkie, elipsoidalne, amyloidalne. Podstawki 29– 50 µm × 6–7 µm, 4-zarodnikowe. Cheilocystydy o długości 20–50 µm, wystające do 25 µm ponad hymenium, o szerokości 3–5 µm, na wierzchołku 2–5 µm, obfite, nitkowate, czasem guzkowate, rzadko rozgałęzione, rzadko główkowate. Pleurocystydy rzadkie, występujące blisko ostrzy blaszek, podobne do cheilocystyd. Skórka kapelusza typu cutis, składająca się głównie ze strzępek o szerokości 4–9 µm[3].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Znane jest występowanie Pseudoomphalina kalchbrenneri w Ameryce Północnej, Europie i Rosji[4]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 4 stanowiska[5], w późniejszych latach podano następne[6].

Grzyb saprotroficzny[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Andrus Voitk i inni, The Pseudoomphalina kalchbrenneri complex in North America, „Botany”, 98 (2), 2020, s. 91–101, DOI: 10.1139/cjb-2019-0011 (ang.).
  4. ↑ Występowanie Pseudoomphalina kalchbrenneri na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  5. ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  6. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-05-03].