Ramfocefal

Ramfocefal

Rhamphocephalus
Seeley, 1880
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	krokodylomorfy
(bez rangi)	Thalattosuchia
Rodzaj	ramfocefal
Systematyka w Wikispecies

Ramfocefal (Rhamphocephalus) – archozaur żyjący w środkowej jurze (baton^[1]); jego szczątki znaleziono w Anglii w osadach formacji Taynton Limestone i Chipping Norton. Początkowo klasyfikowany jako pterozaur; z późniejszych badań wynika jednak jego przynależność do krokodylomorfów^[2].

Gatunkiem typowym jest R. prestwichi, opisany na podstawie odcisku czaszki odkrytego w tzw. "łupkach ze Stonesfield" (ang. Stonesfield Slates) w Kineton niedaleko Stow-on-the-Wold^[3]. Richard Lydekker (1888) przeniósł do rodzaju Rhamphocephalus gatunki "Pterodactylus" bucklandi von Meyer (1832) i "Rhamphorhynchus" depressirostris Huxley (1859), oba znane ze skamieniałości odkrytych w osadach formacji Chipping Norton na terenie Oxfordshire^[1]; holotypami obu gatunków są żuchwy^[4][5], obu gatunkom przypisywano też różne kości szkieletu pozaczaszkowego, głównie kości kończyn przednich, odkryte w tych samych osadach co holotypy^[5]. Zdaniem Lydekkera R. prestwichi prawdopodobnie jest młodszym synonimem jednego z tych dwóch gatunków^[5]. David Unwin (2003) wyróżnił tylko jeden gatunek w obrębie rodzaju Rhamphocephalus, R. bucklandi; sklasyfikował go jako przedstawiciela rodziny Rhamphorhynchidae i podrodziny Rhamphorhynchinae^[6]. Barrett i współpracownicy (2008) uznali R. depressirostris za młodszy synonim R. bucklandi^[1].

O'Sullivan (2012) po zbadaniu okazu holotypowego R. prestwichi stwierdził, że mógł on nie być pterozaurem. Dodatkowo według tego autora przypisywane przedstawicielom rodzaju Rhamphocephalus kości z formacji Taynton Limestone mogą reprezentować nawet pięć różnych rodzin pterozaurów; niektóre z nich należały do stosunkowo dużych pterozaurów, o rozpiętości skrzydeł sięgającej lub nawet przekraczającej 2 metry^[7]. O’Sullivan i Martill (2018) stwierdzili, że okaz holotypowy R. prestwichi jest skamieniałością krokodylomorfa z grupy Thalattosuchia; jednocześnie autorzy nie byli w stanie zidentyfikować żadnych autapomorfii rodzaju Rhamphocephalus, który został przez nich uznany za nomen dubium^[2].

Przypisy

1. Paul M. Barrett, Richard J. Butler, Nicholas P. Edwards i Andrew R. Milner. Pterosaur distribution in time and space: an atlas. „Zitteliana. An International Journal of Palaeontology and Geobiology. Series B”. B28, s. 61–107, 2008. (ang.). 
2. Michael O’Sullivan i David M. Martill. Pterosauria of the Great Oolite Group (Bathonian, Middle Jurassic) of Oxfordshire and Gloucestershire, England. „Acta Palaeontologica Polonica”, 2018. DOI: 10.4202/app.00490.2018. (ang.). 
3. Harry Seeley. On Rhamphocephalus prestwichi, Seeley, an ornithosaurian from the Stonesfield Slate of Kineton. „Quarterly Journal of the Geological Society”. 36, s. 27–30, 1880. DOI: 10.1144/GSL.JGS.1880.036.01-04.05. (ang.). 
4. Thomas Huxley. On Rhamphorhynchus bucklandi, a pterosaurian from the Stonesfield Slate. „Quarterly Journal of the Geological Society”. 15, s. 658–670, 1859. DOI: 10.1144/GSL.JGS.1859.015.01-02.72. (ang.). 
5. Richard Lydekker: Catalogue of the fossil Reptilia and Amphibia in the British Museum. Part I. The orders Ornithosauria, Crocodilia, Dinosauria, Squamata, Rhynchocephalia, and Proterosauria. 1888, s. 33–37. (ang.).
6. David Unwin: On the phylogeny and evolutionary history of pterosaurs. W: Eric Buffetaut i Jean-Michel Mazin (red.): Evolution and Palaeobiology of Pterosaurs. The Geological Society of London, 2003, s. 139–190. DOI: 10.1144/GSL.SP.2003.217.01.11. ISBN 1-86239-143-2.
7. Michael O'Sullivan. A reappraisal of the taxonomic diversity of British Jurassic pterosaurs. „Programme and Abstracts. 60th Annual Symposium on Vertebrate Palaeontology and Comparative Anatomy”, s. 29, 2012. (ang.).