Rangifer (gwiazdozbiór)

Rangifer

Nazwa łacińska	Rangifer
Dopełniacz łaciński	Rangiferi[1]
Skrót nazwy łacińskiej	Ran[1]
Charakterystyka
Najjaśniejsza gwiazda	HR 285 (2 UMi; 4,2^m[2])
Gwiazdozbiory sąsiadujące	Mała Niedźwiedzica Cefeusz Kasjopea Custos Messium Żyrafa
Multimedia w Wikimedia Commons

Rangifer (z łac. „Renifer”) – historyczny gwiazdozbiór leżący pomiędzy obecnymi konstelacjami Cefeusza, Kasjopei i Żyrafy. Gwiazdozbiór został stworzony przez Pierre’a Lemonniera w roku 1742 z gwiazd położonych nad „grzbietem” Żyrafy^[3][4]. Intencją Lemonniera było upamiętnienie w ten sposób wyprawy do Laponii pod kierunkiem Pierre’a Maupertuisa, mającej na celu określenie odstępstwa kształtu Ziemi od kuli. Gwiazdozbiór przedstawiał żyjącego w Laponii renifera (Rangifer tarandus). Johann Bode nadał mu łacińską nazwę Rangifer, jego oboczna nazwa Tarandus także oznacza to zwierzę^[a][3][1]. Gwiazdozbiór w drugiej połowie XIX wieku był coraz rzadziej umieszczany na mapach nieba i wyszedł z użycia^[1][5]. Sąsiadował z wprowadzonym później, również porzuconym, gwiazdozbiorem Strażnika Plonów (Custos Messium)^[1][4].

Uwagi

1. W XVII wieku nie było to jasne: Rangifer i Tarandus bywały opisywane jako różne zwierzęta.

Przypisy

1. John C. Barentine: The Lost Constellations: A History of Obsolete, Extinct, or Forgotten Star Lore. Springer, 2015, s. 307. ISBN 978-0-7188-2695-6.
2. HR 285 w bazie SIMBAD (ang.)
3. Rangifer, the reindeer. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6. Brak numerów stron w książce
4. Shane Horvatin: Tarandus vel Rangifer. the Reindeer. Michigan State University. [dostęp 2017-08-24]. (ang.).
5. Tarandus vel Rangifer, the Reindeer. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 377–378. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).