Receptor sigma-1

Receptor sigma-1, σ1R – jeden z dwóch znanych podtypów receptorów sigma. Początkowo traktowany razem z receptorem sigma-2 jako receptor opioidowy, po sklonowaniu genu okazało się, że nie ma podobnej budowy do innych receptorów opioidowych. U człowieka kodowany jest przez gen SIGMAR1. Przestrzenna budowa białka receptora sigma-1 nie jest znana. Zbudowane jest z 223 aminokwasów i dwukrotnie przechodzi przez błonę komórki[1][2]. Receptor podlega ekspresji w różnych tkankach, szczególnie w układzie nerwowym. Największą gęstość tych receptorów stwierdzono w móżdżku, jądrze półleżącym i korze[3]. Receptor sigma-1 jest przezbłonowym białkiem opiekuńczym siateczki śródplazmatycznej, zwłaszcza jej części przylegającej do mitochondriów, tzw. MAM (ang. mitochondria-associated ER-membrane)[4]. Rola receptora sigma-1 miałaby polegać na wewnątrzkomórkowej modulacji sygnału (pomiędzy organellami)[5][6]. Nie zidentyfikowano dotąd endogennego ligandu receptora sigma-1, powinowactwo do receptorów wykazują pochodne tryptaminy i niektóre neurosteroidy[7][8].

Badany jest ewentualny udział receptorów sigma-1 w patogenezie choroby Alzheimera[9], stwardnienia zanikowego bocznego, bólu towarzyszącego procesowi zapalnemu[10] i bólu neuropatycznym[11]. Antagonisty receptora sigma-1, takie jak E-52862, badane są pod kątem właściwości przeciwbólowych. Skuteczność fluwoksaminy w leczeniu objawów depresji psychotycznej jest wiązana z jej agonizmem wobec receptorów sigma-1[12]. Agonisty receptorów sigma-1 w badaniach na modelach zwierzęcych wykazywały też działanie kardioprotekcyjne[13] i neuroprotekcyjne.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ S. Brune, S. Pricl, B. Wünsch. Structure of the σ1 receptor and its ligand binding site. „J Med Chem”. 56 (24), s. 9809-9819, 2013. DOI: 10.1021/jm400660u. PMID: 23964901. 
  2. ↑ U.B. Chu, A.E. Ruoho. Biochemical Pharmacology of the Sigma-1 Receptor. „Mol Pharmacol”. 89 (1), s. 142–153, 2016. DOI: 10.1124/mol.115.101170. PMID: 26560551. 
  3. ↑ A.D. Weissman, T.P. Su, J.C. Hedreen, E.D. London. Sigma receptors in post-mortem human brains. „Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics”. 247 (1), s. 29–33, 1988. PMID: 2845055. 
  4. ↑ T. Hayashi, T.P. Su. Sigma-1 receptor chaperones at the ER-mitochondrion interface regulate Ca(2+) signaling and cell survival. „Cell”. 131 (3), s. 596–610, 2007. DOI: 10.1016/j.cell.2007.08.036. PMID: 17981125. 
  5. ↑ T.P. Su, T.C. Su, Y. Nakamura, S.Y. Tsai. The Sigma-1 Receptor as a Pluripotent Modulator in Living Systems. „Trends Pharmacol Sci”. 37 (4), s. 262–278, 2016. DOI: 10.1016/j.tips.2016.01.003. PMID: 26869505. 
  6. ↑ T.P. Su, T. Hayashi, T. Maurice, S. Buch i inni. The sigma-1 receptor chaperone as an inter-organelle signaling modulator. „Trends Pharmacol Sci”. 31 (12), s. 557-566, 2010. DOI: 10.1016/j.tips.2010.08.007. PMID: 20869780. 
  7. ↑ D. Fontanilla, M. Johannessen, A.R. Hajipour, N.V. Cozzi i inni. The hallucinogen N,N-dimethyltryptamine (DMT) is an endogenous sigma-1 receptor regulator. „Science”. 323 (5916), s. 934-947, 2009. DOI: 10.1126/science.1166127. PMID: 19213917. 
  8. ↑ T. Maurice, V.L. Phan, A. Urani, H. Kamei i inni. Neuroactive neurosteroids as endogenous effectors for the sigma1 (sigma1) receptor: pharmacological evidence and therapeutic opportunities. „Japanese Journal of Pharmacology”. 81 (2), s. 125-155, 1999. DOI: 10.1254/jjp.81.125. PMID: 10591471. 
  9. ↑ J.L. Jin, M. Fang, Y.X. Zhao, X.Y. Liu. Roles of sigma-1 receptors in Alzheimer′s disease. „Int J Clin Exp Med”. 8 (4), s. 4808-20, 2015. PMID: 26131055. 
  10. ↑ G. Gris, E.J. Cobos, D. Zamanillo, E. Portillo-Salido. Sigma-1 receptor and inflammatory pain. „Inflamm Res”. 64 (6), s. 377–381, 2015. DOI: 10.1007/s00011-015-0819-8. PMID: 25902777. 
  11. ↑ M.P. Davis. Sigma-1 receptors and animal studies centered on pain and analgesia. „Expert Opin Drug Discov”. 10 (8), s. 885-900, 2015. DOI: 10.1517/17460441.2015.1051961. PMID: 26037105. 
  12. ↑ T. Furuse, K. Hashimoto. Fluvoxamine monotherapy for psychotic depression: the potential role of sigma-1 receptors. „Ann Gen Psychiatry”. 8, s. 26, 2009. DOI: 10.1186/1744-859X-8-26. PMID: 20025739. 
  13. ↑ M.S. Bhuiyan, K. Fukunaga. Targeting sigma-1 receptor signaling by endogenous ligands for cardioprotection. „Expert Opin Ther Targets”. 15 (2), s. 145-155, 2011. DOI: 10.1517/14728222.2011.546350. PMID: 21204730.